58 / 120
Xuân Mậu Tuất 2018
58
M
ột ngày tháng 9 năm
2017,
Bà và Bé
khổng
lồ xuất hiện ở Geneva
(Thuỵ Sỹ)! Từ trước đó
vài tháng, cả thành phố đã háo hức
với bao tờ bướm, pano. Những người
khổng lồ Saga đã từng xuất hiện tại
vài thành phố trên thế giới. Cùng với
đội hộ tống người Lilliputi (tên gọi nghe
rất cổ tích đặt cho những nghệ sĩ điều
khiển rối), sự xuất hiện của họ kéo
theo hàng trăm nghìn khán giả, kín
đặc, nối từ con phố này sang con phố
khác. Người ta nói rằng, Royal de
Luxe là đại diện xuất sắc cho phong
trào phục dựng lại nghệ thuật biểu
diễn đường phố xuất hiện trong những
năm 1960 và 1970.
Bởi Geneva là thành phố sản xuất
đồng hồ lâu đời, lại là nơi có trụ sở của
Trung tâm Vũ trụ hạt nhân nguyên tử
châu Âu (CERN), nên khi đến đây, Bà
Khổng lồ quyết định mang đến cho
những người dân thành phố các câu
chuyện về Thời gian đã mất (Lost Time).
Những câu chuyện đan xen cổ xưa và
hiện đại, những ý tưởng sáng tạo bay
bổng chỉ để gợi cảm hứng cho con
người trong thế giới hiện đại về tự do
và về sự vô giá của thời gian. Thời gian
đã qua không thể nào trở lại, nhưng kí
ức đẹp vẫn có thể được lưu giữ bằng
nhiều hình thức nghệ thuật.
3 ngày 10 chuyến diễu hành, ước
tính hơn 850 nghìn người tham gia,
biến cả thành phố thành sân khấu
ngoài trời khổng lồ với hai nhân vật
chính cũng khổng lồ - Bà & Bé. Bà
Khổng lồ khi du hành luôn mang theo
3 bảo bối: can chống, tẩu thuốc, bình
wishky và một két sắt lưu trữ những câu
chuyện cổ xưa. Một cách lãng mạn và
gợi không khí huyền bí cho lũ trẻ con,
két sắt cổ của Bà chỉ có thể được mở
bằng cách kích nổ. Trong làn khói mờ
ảo, cuốn sách cổ được lấy ra, Bà sẽ
chọn trong đó một câu chuyện để kể,
câu chuyện lịch sử về chính khu phố
đó, vừa huyền bí xa lạ, vừa thân quen,
hài hước. Ba ngày sáu suất diễu hành
đường phố, cùng với sáu buổi hoà
nhạc và những màn trình diễn không
buổi nào giống buổi nào,
Bà và Bé
khổng lồ tạo ra sự háo hức và kích
thích trí tưởng tượng bay bổng cho cả
người lớn và trẻ con.
Kịch bản chung cho một ngày của
Bà và Bé
là sáng thức dậy, đi diễu
hành, mỗi người một đường, về địa
điểm ngủ trưa. Chiều thức dậy diễu
hành tiếp rồi cùng về địa điểm ngủ tối.
Tuy nhiên, các màn trình diễn và kịch
bản chi tiết thì không buổi nào giống
buổi nào, cực kì sáng tạo và vô cùng
thú vị. Ngày đầu của Bé chui ra từ một
công-ten-nơ sắt gỉ, được tạo hình cho
rơi xuống từ vũ trụ, với đất cát tung toé.
Buổi tối, Bà và Bé tụ về chung một
điểm, trước khi đi ngủ thì cùng nghe
nhạc, khiêu vũ. Các nghệ sĩ múa rối
đại tài cũng cùng nhau nhảy với Bà và
Bé, trong tiếng nhạc phát ra từ “chiếc
đài đĩa than” cổ cũng khổng lồ. Rồi Bé
về giường, chớp mắt chìm vào giấc
ngủ trong tiếng ngáy nhè nhẹ của Bà.
Ngày thứ hai tỉnh giấc - là màn trình
diễn cực kì ấn tượng khi các nghệ sĩ
biểu diễn cho Bé tắm vòi sen, thay đồ,
đi giày, trong khi đó Bà vừa ngái ngủ
vừa tu wishky điệu nghệ. Sau đó, Bà
được ngồi ghế bành, còn Bé được lên
xe trượt 2 bánh (scooter), được đội mũ
bảo hiểm, đeo kính vô cùng sành điệu.
Trên đường qua các phố, Bà được
biểu diễn lúc ngồi xe hút tẩu, tu
rượu, lúc lại xuống đi bộ, chống
can. Còn Bé sẽ chạy scooter, lúc
xuống đi bộ, lúc lên xe máy phân
khối lớn, lúc ăn kem, và cũng có
lúc hứng chí… tè đường. Gây bất
ngờ và mang lại nhiều hứng thú
nhất cho các khán giả nhí là
những lúc Bé ngẫu hứng dừng lại
trên đường, quỳ xuống, giơ tay ra
cho các em bé may mắn có mặt tại
điểm dừng đó, lần lượt ngồi lên như
chơi xích đu.
Mỗi một động tác là một sự kết hợp
tài tình của nhiều nghệ sĩ rối dây.
Người điều khiển mắt, người quay mặt,
người phụ trách tay, và cả một đội thay
phiên nhảy kéo dây để điều khiển từng
bước chân của Bà và Bé. Trên đường,
Bà và Bé có hẳn một xe tải chở theo
một dàn nhạc rock với hệ thống loa
khủng, kéo hàng trăm nghìn người
cùng hoà vào không khí sân khấu, lễ
hội, tất cả đều như cùng tham gia trên
một sân khấu khổng lồ. Còn tại các địa
điểm ngủ và thức giấc, mỗi khi Bà kể
chuyện bằng ngôn ngữ thần bí riêng
của Bà đều có người phiên dịch ra
ngôn ngữ hiện đại, và có cả một người
phiên dịch ra ngôn ngữ của người câm
điếc. Tôi rất xúc động khi thấy Ban tổ
chức của họ đã chu đáo và quan tâm
đến tất cả mọi đối tượng người dân
như thế nào. Đây là sự kiện miễn phí
cho toàn dân, không có khách VIP,
quan chức nào được mời riêng hay
phát biểu dài dòng. Những khách
được ngồi ghế riêng trong những buổi
hoà nhạc sáng và tối là nhóm những
người già và tàn tật.
Những người khổng lồ Saga
Cả thành phố
là sân khấu biểu diễn
Bé đội mũ, đeo kính,
trượt xe scooter
Bé tắm vòi sen
Bà qua phố
Bà lim dim hút tẩu
Giới thiệu sơ lược về hai nhân vật khổng lồ
Bà khổng lồ:
Bà 85 tuổi (mãi mãi tuổi 85), lai giữa Briton và Ireland, tính tình
cứng rắn, táo bạo và tinh nghịch nhưng cũng vô cùng dịu dàng. Bà có ngôn
ngữ riêng, pha trộn giữa tiếng La Mã, Anglo Saxon, Arab và một chút thổ âm
châu Á. Mặt Bà được làm bằng silicon, biểu cảm cực kì tinh tế. Tóc và lông
mày làm từ lông đuôi ngựa, tóc bà nặng gần 12 cân, bà cao hơn 7m, và
nặng hơn 170 cân. Cần ít nhất 25 người Lilliputi “phục dịch” các biểu cảm,
động tác, và bước đi của Bà. Kính của Bà được đặt làm riêng tại một cửa hiệu
lâu đời ở Nantes, nước Pháp.
Bé khổng lồ:
Bé được làm bằng thép, gỗ dương và vôi, cao 5,5m và nặng
800kg. Tóc Bé làm từ 70 cái đuôi ngựa, nặng 6,5kg. Cần 22 người Lilliputi
giúp Bé vận động. Bé Khổng Lồ có một cái xe trượt khổng lồ (scooter) có thể
lao với tốc độ 4km/h.
Bé dạo phố
Mục đích sáng lập Royal de
Luxe - Nhà hát đường phố
(théâtre de rue) là sử dụng
không gian công cộng, đặc
biệt tận dụng sự đa dạng
của mọi vật tại chính địa
điểm biểu diễn. Saga of the
Giants (Những người khổng
lồ Saga) là một hình thức
sân khấu múa rối khổng lồ
của Royal de Luxe. Kết hợp
với các nghệ sĩ tại địa
phương, họ sáng tạo nên
những câu chuyện tưởng
tượng gắn với lịch sử cũng
như đời sống hiện tại của
người dân nơi đây.
Bà và Bé bên bờ hồ Leman
Bài và ảnh:
Đoàn Thu Hiền