54 / 120
Xuân Mậu Tuất 2018
54
M
ê say các loại núi lửa,
tôi đã từng trèo lên
những miệng núi tỏa
khói mịt mù ở
Indonesia, Philippines, leo đỉnh
Pacaya Guatemala nóng bỏng tro xỉ,
bơi trên miệng núi lửa dưới biển
Sumatra sặc mùi lưu huỳnh, nghe bọt
khí nổ lép bép quanh người... Nhưng
tất cả chỉ là trò chơi nếu so với hành
trình đi tìm thần Lửa ở Hawaii. Tin tôi
đi, rừng thẳm tuyết dày, thảo nguyên
sa mạc hùng vĩ hay núi cao hiểm trở
bạn có thể thấy ở nhiều nơi trên thế
giới, nhưng núi lửa phun trào với
dòng dung nham nóng đỏ chảy tràn
trên cánh đồng nham thạch mênh
mông rồi đổ thẳng xuống biển thì
chắc chắn giờ đây bạn chỉ có thể
nhìn thấy ở Hawaii. Được nhìn tận
mắt núi lửa phun trào mới là lí do
đáng nhất để đi Hawaii. Và chắc
chắn đó sẽ là chuyến đi để đời.
Hawaii là một quần đảo gồm một
chuỗi 19 đảo trải dài 2.400 km giữa
Thái Bình Dương, do núi lửa tạo
thành từ cả triệu năm nay và đến giờ
vẫn đang tiếp tục mở rộng nhờ các
núi lửa đang phun trào hàng ngày.
Muốn ngắm tận mắt dòng dung
nham (lava) nóng đỏ cuộn chảy thì
từ thủ phủ Honolulu phải bay sang
Big Island (Đảo Lớn), hòn đảo lớn
nhất và trẻ nhất trong quần đảo, nơi
có tới 4 ngọn núi lửa đang hoạt
động. Trong đó, Kilauea là lớn mạnh
nhất thế giới, nó cũng là núi lửa duy
nhất trên Trái đất phun trào đồng
thời ở hai điểm (Halemaumau và Puu
Oo), mạnh yếu tùy lúc nhưng duy trì
suốt 35 năm nay.
Đến Big Island, ai cũng muốn
thăm nữ thần Pele đang ngự tại miệng
núi lửa Kilauea thuộc Công viên Quốc
gia núi lửa Hawaii (HVNP), một vùng
địa chất độc đáo rộng hơn 150 km
2
nằm ở rìa Đông Nam đảo. Trong
niềm tin tôn giáo của người Hawaii thì
Pele là thần Lửa, Ánh sáng, Gió và
Núi lửa, mà Hawaii lại sinh ra từ núi
lửa, nên đây chính là miền đất của nữ
thần Pele tôn kính.
Màn chào hỏi thần Pele
ở Halemaumau
Từ sân bay Hilo, chúng tôi thuê xe
tự lái chạy gần một tiếng thì tới lãnh
địa của thần Pele, ngay cổng vào đã
thấy đó đây những cột khói nghi ngút,
cho thấy Nữ thần luôn bận rộn. Mở
đầu con đường quanh vành miệng núi
lửa Kilauea là Bảo tàng Jaggar, nơi ta
có thể được sờ hoặc ngắm các loại
nham thạch, các mẫu vật độc đáo do
núi lửa sinh ra, thậm chí cả tóc của
thần Pele (thực chất là những sợi thủy
tinh basal đen sinh ra từ magma nóng
chảy). Từ Bảo tàng nhìn ra là toàn
cảnh lòng chảo miệng núi lửa Kilauea,
tròn vạnh, đường kính hơn 150m. Ở
giữa có một hố nhỏ sụt sâu hơn, đang
miệt mài nhả khói, khạc lửa, ẩn chứa
bên dưới là một hồ lava sôi sục,
nhưng màu lửa đỏ rất khó nhận ra
giữa nắng trưa. Đó chính là hố lửa
Halemaumau, được coi là nhà của
thần Pele. Màn chào hỏi đã xong,
nhưng thần Pele còn hiện diện ở nhiều
điểm hiểm hóc khác nữa.
Tranh thủ trưa nắng, chúng tôi
xuyên rừng dương xỉ khổng lồ xanh
rợp, như ngược lại kỉ Jura, tìm đến
đường ống nham thạch Nahuku. Dài
gần 200m, cao 5-6m, phủ đầy
dương xỉ, nó được tìm ra cách đây
hơn một thế kỉ bởi kí giả Thurston nên
mang luôn tên ông này. Vách và vòm
hang làm ta liên tưởng đến một con
sóng cuộn lớn. Khi xưa, nó chính là
một đợt sóng lava trào ra rồi nguội đi
tạo thành lớp vỏ cứng dày bên ngoài,
trong khi suối lava nóng đỏ vẫn ngầm
chảy bên trong và trôi tuột qua. Rồi
một ngày, núi bỗng ngừng phun, vậy
là còn lại một ống đá rỗng. Đi trong
lòng hang ướt lạnh, hình dung cách
đây vài trăm năm có một dòng lava
nóng bỏng đỏ rực chảy qua, thốt
nhiên thấy choáng ngợp. Ồ, mà đâu
cần tưởng tượng, ngoài kia chỉ cách
đây vài dặm, tại hố Puu Oo vẫn đang
diễn ra quá trình tương tự.
Con đường chuỗi các
miệng giếng lửa
Phải căn giờ để xuyên dọc công
viên và kịp đến thăm dòng dung
nham nóng đỏ ở hố Puu Oo phía
ngoài rìa Đông của Công viên trước
khi chiều xuống.
Con đường chạy qua những miệng
giếng lửa đã tắt hoặc còn đang âm ỉ,
uốn lượn qua một bình nguyên mênh
mang dung nham như biển bùn đã
đông cứng, rồi hạ dần độ cao về phía
bờ biển. Hơn 30 km đường nhựa,
nghe thì đơn giản, nhưng 90 năm nay
nó phải oằn mình hứng chịu biết bao
cơn thịnh nộ của thần Pele, bị vùi lấp
hàng chục lần dưới dòng dung nham
phun trào. Bao cánh rừng làng mạc
hai bên cũng bị dòng lava nóng đỏ
cuốn phăng, thiêu rụi. Đôi khi vẫn còn
dấu vết là những cây gỗ cháy đen bị
dung nham bọc khuôn, hoặc vài trảng
cây Thần lửa chưa kịp táp hết, tạo
thành những ốc đảo xanh nổi giữa
mênh mông biển nham thạch đen
nom rất ngoạn mục, nhất là nhìn từ
trên cao. Chỉ tiếc ở đây không được
dùng flycam. Nhìn những vách nham
thạch đen nhánh hoặc ánh bạc lấp
lánh, xoắn vặn nổi gờ như những con
trăn khổng lồ bò ngoạm vệ đường đủ
thấy sức mạnh tàn phá của núi lửa.
Từ trên đường cao nhìn ra phía biển,
cả một đồng bằng tro than trải dài
bất tận như đang rùng rùng tiến ra
Thái Bình Dương thì lại thấy sức kiến
tạo của núi lửa. Được biết, từ vụ phun
trào tháng Giêng năm 1983 đến nay,
Hành trình
đi tìm thần Lửa
trên đảo Hawaii
Bài:
THU TÂM
Ảnh:
THU TÂM, ĐÀO THANH SƠN
Lòng chảo miệng núi lửa Kilauea tròn vạnh đang nhả khói giữa trưa nắng
Những sợi đá basal kính được coi là
tóc của nữ thần Pele
Dung nham nóng đỏ chảy tràn trên mặt cánh đồng nham thạch.
Nhưng vì sự an toàn bản thân và lòng kính trọng thần Pele hãy chỉ
ngắm nhìn, tối kị chọc chạm hoặc nướng bất kì thứ gì trên đó.