19 / 92
19
Khi đến Bình Long, chúng tôi thuê
nhà ở sát nhà anh chị Khiên, bé Thìn.
Ngày ngày chúng tôi sang trò chuyện, ăn
cơm cùng gia đình, và dần dần có được
sự gần gũi và sẻ chia từ gia đình anh
Khiên. Nhân vật chính là bé Thìn thì vô
cùng đáng yêu và hoà đồng. Chỉ sau ít
ngày chơi đùa, tôi và cháu đã có những
tình cảm gần gũi thân thương. Cái khó
là tiếp cận với gia đình chị Liên - người
dân tộc S’tiêng. Khó là vì dân tộc S’tiêng
theo chế độ mẫu hệ. Họ rất coi trọng nữ
giới. Khi chị Liên sinh bé Yến có các đặc
điểm khác hẳn với dòng tộc (da trắng, nhỏ
nhắn, tóc không xoăn...) người trong bản
đều nghĩ cháu là “trời cho”. Nên khi gia
đình anh Khiên tìm đến nhà chị Liên, cả
gia đình chị và dân trong bản đều phản
đối gay gắt. Sau một thời gian thuyết
phục gia đình về mục đích ghi hình của
chúng tôi thì chị Liên đã đồng ý.
Câu chuyện xảy ra cách đây gần
4 năm... Khoảng thời gian không dài
nhưng đủ khiến đoàn làm phim gặp
nhiều khó khăn, nhất là về mặt hình
ảnh
cũng như xác minh độ chính xác
của thông tin? Anh đã làm thế nào để
xử lí hai vấn đề đó?
Tôi không nghĩ đến độ khó của
việc xác minh thông tin bởi bản thân
câu chuyện đã có sức nặng thẩm định.
Không ông bố bà mẹ nào tự nhiên lại
muốn đổi đứa con mình bế bồng, chăm
bẵm từ khi đỏ hỏn đến gần 4 tuổi với
một đứa bé khác. Hơn thế, về hình dáng
bên ngoài, nhìn là có thể thấy sự khác
biệt giữa bé Thìn và anh chị Khiên cũng
như bé gái con đầu của anh chị. Do vậy,
chúng tôi tin chắc là có sự nhầm lẫn và
quyết định chỉ bám theo diễn tiến sự việc
thôi. Mặt khác, chúng tôi cũng may mắn
được phía gia đình anh Khiên cung cấp
một số tư liệu âm thanh, hình ảnh được
gia đình ghi lại bằng điện thoại. Chất
lượng hình ảnh, âm thanh tuy có kém
nhưng về tính chân thật thì nguồn tư liệu
này có giá trị vô cùng. Do vậy, chúng
tôi chỉ sử dụng một cụm cảnh ngắn của
phim để làm tăng thêm sự chân thực, li
kì và hấp dẫn của câu chuyện.
Thông qua cách kể chuyện dung
dị, những diễn biến tâm lí của những
người trong cuộc đã được lột tả như
thế nào?
Như tôi đã chia sẻ ở trên thì bản thân
câu chuyện đã rất xúc động và đau lòng.
Nó vừa có tính đời vừa có tính thời sự
rất cao. Chúng tôi theo sát diễn tiến quá
trình thương thảo giữa bệnh viện và gia
đình, cách đối diện của mỗi bên, các
động thái của bệnh viện, thái độ của
người thân, cách họ tiếp nhận con cháu
mình. Một đứa bé gần 4 tuổi vốn hiếu
động tươi vui trở nên thẫn thờ trước mọi
thứ, rồi khi bé lặng người và van xin
đừng đổi con… Bản thân câu chuyện
đã quá mạnh. Việc chúng tôi cần làm là
quan sát, thu lượm lại, cố gắng với tâm
thế người ngoài cuộc. Thế nhưng, phải
nói thật, rất khó để cảm xúc cá nhân
không xen vào.
Qua những sự việc và cách giải
quyết, bộ phim còn phơi bày cả những
toan tính kinh tế, tiền bạc của người
trong cuộc. Anh nghĩ sao về điều này?
Một ông bố mong muốn sớm nhận
lại con - anh Khiên. Ngược lại, một ông
bố chưa từng một lần đoái hoài đến đứa
của con mình bỗng chốc trở về sau sự
việc nhầm lẫn - anh Tuấn để đề nghị số
tiền bồi thường 120 triệu từ bệnh viện
thì mới trao bé. Từ cuộc điện thoại riêng
đến sự phản đối công khai tại buổi trao
hai bé về với đúng gia đình của mình đã
cho người xem thấy được bản chất của
một người… Và rồi, sau những căng
thẳng của buổi thương thảo lần thứ 4
giữa bệnh viện và hai gia đình thì tình
thương đã chiến thắng tiền bạc, đi đến
sự đồng nhất là: Tiền bạc không quan
trọng để con cháu được về đúng với gia
đình mình.
Bộ phim vừa giành được HCB
thể loại phim tài liệu tại Liên hoan
THTQ lần thứ 36, gợi cho người xem
nhiều điều đáng suy ngẫm. Sau khi tác
phẩm nhận được rất nhiều phản hồi
tích cực, anh có mong muốn gì?
Khi tôi ghi hình tại bản Sóc, lúc bé
Thìn phải trở về với mẹ ruột, gia đình
gốc của mình, tôi rất nhớ con gái tôi. Khi
làm hậu kì, tôi lại rất nhớ bé Thìn và bé
Yến. Tiếng cười giòn tan của bé Thìn khi
diễn kịch lại câu chuyện cổ tích với chị,
dáng điệu thơ thẩn khi nhớ mẹ nhớ chị
ngoài thị xã, tiếng cánh cửa ôtô đóng sập
khi đưa bé Yến về với mẹ ruột - mặc cho
tiếng khóc xé lòng. Và rồi, khi về với
bố mẹ đẻ của mình, các con vẫn chưa
thể hoà nhập ngay được. Một bất cẩn
cách đây gần 4 năm đã để lại những tổn
thương lớn lao trong cuộc đời của hai
đứa trẻ và cả người lớn hai bên gia đình.
Tôi hi vọng, bộ phim tài liệu
Hai đứa trẻ
thấm đẫm chất liệu đời sống cùng những
cung bậc cảm xúc và giá trị nhân văn sẽ
đọng lại trong lòng khán giả những suy
ngẫm, dù là y bác sĩ, là người làm cha
làm mẹ, hay là bất kì ai, ở bất kì ngành
nghề nào.
Cảm ơn anh!
Yến Trang
(Thực hiện)
Bé Yến và bé Thìn bên ba Khiên sau khi 2 bé đã được trao đổi về
đúng với gia đình mình
Bé Yến và bé Thìn bên mẹ Nga sau 1 tháng trao đổi.
Cuối tháng 7/2016 anh chị Khiên đã làm
thủ tục nhận bé Thìn làm con nuôi, bé ở
với anh chị để đi học cùng bé Yến. Nhưng
sau một thời gian ng n, vì những lí do
riêng bé Thìn đã trở về sống với mẹ đẻ...