54 / 92
54
VTV
Phía sau
Màn hình
Ngoài việc khẳng định giá
trị của một môn võ thuật,
sự trở lại của võ Nhất Nam
được ví như làm sống dậy
của một di sản văn hóa dân
gian Việt Nam có lịch sử
hàng nghìn năm. Sau khi
được giới thiệu trong
chuyên mục
Việt Nam - Đất
nước - Con người,
phóng sự
Hồi sinh môn võ Việt cổ
đã
nhận được sự quan tâm của
khán giả trong và ngoài
nước. Chia sẻ của BTV
Nguyễn Vân sẽ giúp khán giả
hiểu hơn những giá trị này.
Những môn võ của người Việt cổ
luôn khiến khán giả tò mò muốn biết về
quá trình hình thành và phát triển. Với
môn võ Nhất Nam thì sao?
Trước khi bắt tay vào viết kịch bản
phim, chúng tôi đã tìm kiếm thông tin qua
nhiều tài liệu lịch sử và được biết, xưa
kia, vùng đất cổ Châu Hoan, Châu Ái,
nay là các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An đã
tồn tại một dòng võ đặc dị của người Việt
cổ mang tên võ Hét. Sở dĩ được gọi là võ
Hét bởi trong quá trình luyện tập, các võ
sư thường hít thở và hét theo những nhịp
điệu và âm tiết nhất định. Võ Hét hay còn
được gọi là võ Nhất Nam đã ra đời từ hàng
nghìn năm trước với mục đích chống lại
sự xâm lăng của giặc phương Bắc. Trong
thời kì phong kiến, võ Nhất Nam đã được
sử dụng để luyện binh thời nhà Trần, phát
triển rực rỡ nhất ở thời Hậu Lê, thông qua
nhân vật lịch sử cũng là người đã có công
quy tập và phát triển mạnh mẽ môn võ
hét, đó là Thủy sư đô đốc Lê Trung Giang.
Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, võ Hét
có vai trò rất lớn trong việc rèn luyện binh
sĩ. Thế nhưng, sự thăng trầm lịch sử đã
khiến phái võ này mất đi các truyền nhân,
số lượng môn đồ suy giảm và dần bị thất
lạc, phai mờ trong tâm trí nhiều người dân.
Chứa đựng trong những môn võ
cổ truyền là tinh hoa của dân tộc, với
môn võ Nhất Nam, điều đó được thế hiện
qua những yếu tố nào?
Võ Nhất Nam ra đời trong sự phát
triển nội sinh của dân tộc, là võ phái thuần
nhất của người Việt, không pha tạp, lai
căng với các dòng võ học nước ngoài.
Xuất phát từ đặc điểm tầm vóc nhỏ bé của
người Việt nên để đối đầu người phương
Bắc to khoẻ, thể lực vượt trội, võ Nhất
Nam lấy tránh né, kéo tì, triệt lực, hấp lực
để phản đòn vào các huyệt đạo trên người
đối thủ như cổ, mắt và không chủ trương
đối lực, đối đòn, đối chiêu… Vì vậy, võ
sinh tập trung vào luyện công để khắc chế
các thế võ của đối thủ.
Trong phóng sự
Hồi sinh môn
võ Việt cổ
đã giới thiệu quyền của Nhất
Nam có 32 bài cơ
b
ản và 42 bài bổ trợ
được mô phỏng theo muôn vật trong trời
đất để rút ra cái hay, cái đẹp, cái cứng,
dẻo và biến hóa của vũ trụ. Chị có thể
giải thích rõ hơn?
Trong quá trình sưu tầm tư liệu, chúng
tôi đã chú ý tới điểm này nhưng chỉ đọc
trên sách vở thì chưa hiểu được bao nhiêu.
Đến khi ghi hình, được các võ sư vừa thực
hành vừa giảng giải, chúng tôi mới hiểu
hơn. Võ Nhất Nam được đúc kết, sáng tạo
dựa trên sự vận hành của khí huyết, những
đặc điểm tâm - sinh lí và cơ chế vận động
Bản sắc Việt
trong võ Nhất Nam