28 / 92
28
VTV
Văn hóa
Giải trí
Thưa nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa,
những điều tâm huyết, gan ruột nhất mà
nghệ nhân Hà Thị Cầu đã truyền dạy
học trò cưng của mình là gì?
Tôi luôn nhớ và cảm ơn nhà nghiên
cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan đã dành
cho tôi công việc nghe và kí âm tư liệu hát
xẩm của nghệ nhân Hà Thị Cầu ở Viện
nghiên cứu âm nhạc để có được cơ duyên
đến với xẩm như ngày hôm nay. Điều tâm
huyết, gan ruột nhất nghệ nhân Hà Thị Cầu
dành cho tôi là sự lạc quan với nghề trong
bất cứ hoàn cảnh khó khăn nào.
Tôi chẳng
bao giờ quên những lần về Ninh Bình, ở
nhà bu Cầu hàng tuần trời. Người bu già
cả, lưng còng, tóc bạc, mặt hằn dấu vết thời
gian, sống trong căn nhà nhỏ giữa 4 bề là
giấy khen, bằng khen, thật yên bình. Tôi
được bu Cầu truyền dạy các ngón nghề và
coi như con cháu trong nhà vậy.
Với hình ảnh quen thuộc là chiếc
khăn mỏ quạ kết hợp với áo yếm hay áo
tứ thân nâu sồng giản dị, tay kéo nhị,
giọng hát Mai Tuyết Hoa với những
cung bậc trầm bổng ngân nga những làn
điệu
Giăng sáng vườn chè, Ngãi mẹ sinh
thành, Lỡ bước sang ngang, Xẩm mùa
xuân, Xẩm tàu điện, 36 phố phường…
rất phiêu. Chị mê
gì ở xẩm?
Với chuyên môn đàn nhị, tôi được
đào tạo ở Học viện Âm nhạc và được trực
tiếp thọ giáo những ngón đàn, điệu hát của
nghệ nhân Hà Thị Cầu và các cụ Trùm
Nguyên, Thân Đức Chinh, những người
hát xẩm nổi tiếng ở phố Khâm Thiên,
cùng sự dìu dắt của các nghệ sĩ: Thao
Giang, Xuân Hoạch, Hạnh Nhân, Văn Ty
ở Viện Âm nhạc. Tôi đã thật sự bước vào
thế giới hát xẩm với tất cả tình yêu say
đắm, trước
tiên, tôi đam mê nó bằng chính
sự dung dị vốn có. Ở đó bao hàm cả ca từ
và làn điệu. Đặc biệt là chính đời sống và
sự tồn tại của xẩm trong lòng người nghe
rất thực tế và lay động lòng người.
Quả thực, khó tin một Mai Tuyết
Hoa với vẻ ngoài rất hiện đại, là công
dân Thủ đô lại đam mê môn nghệ thuật
dân gian, mộc mạc, giản đơn, chỉ cần
một tấm chiếu trải ra góc chợ là đã thành
sân khấu, có bao giờ Hoa cảm thấy mặc
cảm khi theo đuổi xẩm?
Nếu mặc cảm thì tôi đã không theo
đuổi và như vậy tôi đã không làm tròn
trách nhiệm với tổ nghề và cố nghệ nhân
Hà Thị Cầu. Tôi luôn nhớ mãi những
câu bà nói với mình “Người ta chê mặc,
người ta cười cũng mặc, con cứ quyết tâm
đàn thật hay, hát thật ngọt thì tổ nghề sẽ
thương thôi”.
Mặc dù, còn có ít khán giả
mặn mà với xẩm nhưng nỗ lực của người
Nhận xét về nhạc sĩ, nghệ sĩ
hát xẩm Mai Tuyết Hoa, tiến sĩ
Đặng Hoành Loan, nguyên Phó
viện trưởng Viện Âm nhạc
khẳng định: “Đặc biệt vừa chơi
đàn cò tốt và vừa hát xẩm chỉ
có Mai Tuyết Hoa, cô là người
có điều kiện đầy đủ nhất trong
việc tiếp thu nghệ thuật hát
xẩm từ nghệ nhân Hà Thị Cầu”.
Nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa
tình yêu xẩm
Nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa
với cây đàn nhị trên
sân khấu diễn xẩm