5
về nội dung diễn biến bộ phim, thống
nhất chủ đề, tính chất âm nhạc của
ca khúc trong phim, sau đó là đọc đề
cương kịch bản phim và sáng tác ca
khúc, phối khí, thu thanh. Công đoạn
cuối là xem băng hình đã dựng và đưa
âm nhạc vào.
Tuy nhiên, đây không phải là cách
làm phổ biến của nền điện ảnh ở các
quốc gia khác. Ở hai dự án phim hợp tác
Tuổi thanh xuân
(Việt Nam - Hàn Quốc)
và
Người cộng sự
(Việt Nam - Nhật Bản),
quy trình làm việc của công nghệ làm
phim truyền hình hiện đại trái ngược hẳn
với quy trình làm nhạc phim lâu nay tại
Việt Nam. Ngay từ khi kịch bản được
duyệt, các đạo diễn đưa kịch bản cho nhạc
sĩ để họ tự do cảm nhận nội dung, tính
cách nhân vật. Sau đó chủ động sáng tác
ca khúc và nhạc phim. Nhạc phim được
thông qua thì mới bắt đầu quay những
cảnh đầu tiên. Và ngay trong từng cảnh
quay, các diễn viên đã diễn cùng với
nhạc nền ấy. Xuân Phương cho rằng, đây
là một cách làm hay, không chỉ khuyến
khích được khả năng sáng tạo của nhạc sĩ
mà còn thực sự tôn trọng, đề cao vai trò
của âm nhạc trong phim. Nhạc sĩ thực sự
là đồng chủ thể sáng tạo, góp phần không
nhỏ vào sự thành công của bộ phim. Khác
với lâu nay, vì nhiều lí do nên có những
bộ phim, âm nhạc chỉ góp mặt theo kiểu
cho có, dẫn đến tình trạng nội dung phim
một nơi, nhạc một nẻo, không ăn nhập.
Tuy nhiên, ở Việt Nam, với công nghệ
làm phim truyền hình chưa có trường
quay chuyên nghiệp, điều này gần như là
bài toán vô cùng khó với các đạo diễn.
Bên cạnh đó, cần phải hiểu nhiệm vụ
của ca khúc chủ đề phải là chất xúc tác
làm tăng thêm cảm xúc của khán giả khi
xem phim. Vậy nên, dù là tác phẩm được
đặt hàng, những nhạc sĩ viết nhạc phim
vẫn gặp áp lực lớn khi sáng tác. Sự kết
hợp giữa nhà sản xuất, đạo diễn với nhạc
sĩ nếu thuận lợi sẽ giúp ca khúc và bộ
phim thăng hoa trong lòng khán giả. Đạo
diễn Khải Hưng chia sẻ về bản nhạc trong
phim
Hợp đồng hôn nhân
: “Chúng tôi đã
cùng bàn bạc nhưng khi nhạc sĩ đưa bản
thu đầu tiên tôi không ưng ý, thấy không
phù hợp nên tôi quyết định đổi. Tôi phải
“chữa cháy” bằng cách để ca sĩ Minh Thu
hát ca khúc chủ đề cho phim”.
Nhạc sĩ Xuân Phương, tác giả của
những ca khúc viết cho phim truyền
hình gây được ấn tượng và có đời sống
ngoài bộ phim như:
Mong ước kỷ niệm
xưa
(phim
Xin hãy tin em), Lời chưa nói
(phim
Phía trước là bầu trời
),
Lời ru cho
con
(phim
Của để dành
)… cho biết không
phải lúc nào anh cũng hài lòng với những
“đứa con” tinh thần của mình. Thực tế,
không hiếm nhạc sĩ trẻ hiện nay không có
thời gian để ngồi đọc hết kịch bản, vì thế,
đạo diễn cần có sự bàn bạc với nhạc sĩ từ
các công đoạn để có tổng thể hài hòa của
toàn bộ phim. Trong khi đó, kinh phí chi
trả cho một ca khúc nhạc phim khoảng vài
chục triệu đồng, khó làm được nhạc hay.
Rõ ràng, âm nhạc và điện ảnh có mối
quan hệ tương hỗ mà nếu làm tốt thì cả
hai đều có lợi và tạo thành tác phẩm nghệ
thuật có giá trị riêng, như nhạc sĩ Trọng
Đài từng nói: “Một ca khúc trong phim
nếu xuất sắc sẽ tách khỏi bộ phim và có
đời sống với sức sống riêng của nó”. Bởi
thế, ngày càng nhiều nhạc sĩ tên tuổi được
mời làm việc, đầu tư nghiêm túc cho phần
nhạc phim. Đó chắc chắn là một hướng
đi đúng đắn, góp phần kết nối và lan tỏa
nhiều loại hình nghệ thuật đến khán giả.
Hiền Nguyên
Phim
Tuổi thanh xuân phần 1
cũng đã thành công với phần
âm nhạc rất trẻ trung và hiện đại
Cảnh trong Phim
Zippo
mù tạt và em
Phim
Của để dành
với bài hát Lời ru cho con