400

41 / 92

41
quê hương đến lánh nạn tại các quốc
gia trong khu vực như: Thổ Nhĩ Kỳ,
Lebanon hay Jordan… Trong suốt thời
gian diễn ra cuộc nội chiến, hoạt động
buôn bán phim ảnh và truyền hình của
Syria gần như im ắng. Vào cuối năm
ngoái, khi chiến sự tại Syria thu nhỏ và
những cuộc giao tranh dần chấm dứt
nhờ nỗ lực liên tiếp của chính quyền
Tổng thống Al-Assad, nhiều khu vực ở
thủ đô Damascus đã bắt đầu được trả
lại nhịp sống bình thường. Cuộc sống
hòa bình dần hồi sinh cũng là lúc ngành
công nghiệp phim ảnh của Syria khởi
động trở lại.
Phần lớn phim trường tại Damascus
bị phá hủy trong cuộc nội chiến. Công
tác khôi phục ngốn khá nhiều công sức,
nhưng điều đó không phải là chướng
ngại vật lớn nhất với các nhà làm phim
Syria bởi họ thường sử dụng những bối
cảnh có sẵn trên đường phố. Ziad
al-Rayes, giám đốc Liên đoàn sản xuất
truyền hình tại Syria vui mừng thông
báo, các hãng phim và studio tại Syria
đã rục rịch mở cửa trở lại. Ziad al-Rayes
cũng khẳng định, diễn viên Syria vẫn
duy trì phong độ diễn xuất tốt và luôn
được khán giả trong thế giới Ả Rập yêu
mến: “Diễn viên Syria đã tạo dựng
được thương hiệu trong khu vực, bất
chấp nhiều năm nền điện ảnh bị gián
đoạn bởi cuộc nội chiến”. Ông cho biết,
Syria từng là “thiên đường” đối với các
nhà làm phim trong khu vực Trung
Đông bởi chi phí sản xuất phim và thù
lao chi trả cho diễn viên thấp. “Ở đây,
thời tiết có đủ bốn mùa. Syria là quốc
gia sở hữu địa hình phong phú, có biển,
sa mạc, núi non, thung lũng và cả băng
tuyết... Điều đó quá tuyệt vời cho việc
dàn dựng bối cảnh phim”. Allayth Hajjo,
một đạo diễn có tiếng, chia sẻ đầy hào
hứng: “Chúng tôi biết ơn mạng xã hội,
nhờ nó mà điện ảnh Syria không bị lãng
quên. Chúng tôi từng nghe về rất nhiều
biểu ngữ phản đối hay tẩy chay phim
Syria từ những phần tử cực đoan. Tuy
nhiên, điều ấy không thể dập tắt ngọn
lửa đam mê điện ảnh của Syria. Chúng
tôi vẫn có thể tồn tại và đứng dậy sau
bom đạn, điều đó đủ cho thấy sức
mạnh trường tồn của con người và đất
nước Syria”.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng Ba’ath,
ngành điện ảnh và truyền hình của
quốc gia này chịu sự quản lí của Tổ
chức quản lí Điện ảnh Quốc gia
Al-mu’assassa al-’amma li-l-sinema
được thành lập năm 1964, một đơn vị
trực thuộc của Bộ Văn hóa. Dưới thời
nắm quyền của chính quyền Tổng
thống Syria Bashar al-Assad từ năm
2000, nền điện ảnh Syria không thay
đổi nhiều về định hướng chính trị khi
tập trung đề cao việc ca ngợi con
người, đất nước, lòng yêu nước và
chính quyền Damascus. Vài năm trở lại
đây, các nhà làm phim Syria đã dần
khéo léo dung hòa giữa yếu tố nghệ
thuật và chính trị hơn những giai đoạn
trước. Kể từ khi cuộc nội chiến xảy ra
năm 2011, nền điện ảnh Syria đã trải
qua một thời kì thay đổi sâu sắc. Từ
những ngày cuối mùa hè 2011, ngày
càng nhiều hoạt động nghệ thuật bắt
đầu được đưa lên nền tảng số, dù chỉ là
ở bước sơ khai. Với nhiều nhà làm
phim Syria, ước mong được thay máu
nền điện ảnh bị vấp phải nhiều khó
khăn khách quan. Tuy vậy, họ vẫn
không ngừng nỗ lực từng ngày để đem
đến những sản phẩm tinh thần chất
lượng cho người dân trong bối cảnh
nền văn hóa giải trí bị bế quan tỏa cảng.
Hiện nay, không chỉ dừng lại ở việc
ghi hình trong nước, nhiều sản phẩm
nghệ thuật của Syria được quay tại các
quốc gia khác trong khu vực. Bộ phim
truyền hình Syria kể về một tín đồ Sufi
có tên gọi Muhiy al-Din bin Arabi, được
đóng ở Mecca, một thành phố tại vùng
đồng bằng Tihamah thuộc Arab Saudi
và là thủ phủ của vùng Makkah. Bộ
phim được phát sóng tại Các Tiểu
vương quốc Ả Rập thống nhất. Một số
nhà sản xuất bắt đầu chọn Lebanon
và hai đất nước đồng minh của Syria
là Nga và Iran để làm bối cảnh ghi
hình phim.
Cuối tháng 1 vừa qua, tại Liên hoan
phim Sundance 2019, nữ đạo diễn
người Syria Soudade Kaadan đã vinh
dự chiến thắng giải Phim ngắn xuất sắc
cho tác phẩm Aziza, bộ phim có nội
dung xoay quanh cuộc sống của những
người Syria tị nạn. Thành công của
Soudade đã trở thành niềm cảm hứng
cho không ít những người đam mê điện
ảnh tại Syria. “Tôi đã có thể đáp ứng
những tiêu chuẩn khắt khe của điện
ảnh thế giới. Đây là điều không hề dễ
dàng với những người phụ nữ trong thế
giới Ả Rập. Tôi hi vọng sẽ còn nhiều
người Syria thành công như tôi. Điều
đó hoàn toàn có cơ sở bởi Syria có rất
nhiều đạo diễn tài năng và yêu nghề”.
AN KHÊ (Theo Reuters, )
Một đoàn làm phim Syria tác nghiệp tại ngoại ở Damascus
Điện ảnh Syria từng tạo dựng được thương hiệu tại khu vực Trung Đông