37
và chính điều đó đã đặt ra những câu hỏi
mà đoàn làm phim cùng suy nghĩ để giải
đáp. Những người Việt mà chúng tôi
gặp liệu đã mang tính đại diện cho cộng
đồng người Việt ở Nga chưa? Cuộc sống
hiện tại và quá khứ của họ liên quan như
thế nào đến sự thay đổi của nước Nga và
vì sao người Việt ở Nga chừng ấy năm,
nhưng họ chưa có được vị thế như cộng
đồng người Việt ở một số nước khác?.
Thách thức của nhóm chúng tôi là phải
tìm ra những điều gì mới mẻ dành cho
khán giả đã hiểu khá rõ về nước Nga
nhưng cũng phải mang lại những giá
trị thông tin nhất định cho khán giả trẻ,
hoặc những ai chưa có cơ hội đến Nga.
Chính vì vậy, sự kết hợp giữa những
người đã có thời gian học tập và sinh
sống ở Nga như chị Thu Hằng, anh Duy
Nghĩa, tôi và quay phim Quang Nam, sẽ
giúp đạt được mục đích ấy.
Một trong những điểm nhấn của
series phim tài liệu chính là cái nhìn
đa chiều về cuộc sống mưu sinh của
người Việt tại LB Nga. Vậy trong hành
trình đi từ Đông sang Tây nước Nga,
theo dấu chân người Việt sinh sống,
Nguyệt Hà có thể chia sẻ đôi chút về
những nhân vật gây ấn tượng nhất
với bạn?
-
Chúng tôi đã chứng kiến những
nụ cười mãn nguyện của nhân vật khi
thành quả của họ được khẳng định sau
bao nỗ lực, cũng đã nhìn thấy giọt nước
mắt tủi cực của những con người xa xứ,
mỗi khi đông về vẫn lặn lội bán nước
ngoài chợ giữa cái rét âm hàng chục độ C
để kiếm ít tiền gửi về nhà ở Việt Nam.
Tôi đã cảm thấy vô cùng xót xa trước
giọt nước mắt của một cô gái còn rất
trẻ bị ám ảnh khi nhớ lại những ngày bị
“giam” trong xưởng may đen của người
Việt tại Nga. Hay câu chuyện về những
người đàn ông và phụ nữ Việt, từng lập
gia đình với người Nga để cố gắng có
một chỗ đứng trong xã hội Nga nhưng
cũng không thể hòa nhập nổi. Rồi cuộc
mưu sinh của những người Việt gặp lối
rẽ khi nước Nga đang thay đổi và họ
chấp nhận ở lại để con cái mình có một
tương lai tốt đẹp hơn. Nhưng tựu trung
lại, điều tôi thấy ấn tượng nhất về những
Phỏng vấn tiểu thương người Việt bán áo lông thú với cửa hàng trị giá 1 triệu đô ở Irkust
con người chúng tôi đã gặp đó là, dù địa
vị, công việc hay thu nhập khác nhau,
dù vất vả, bươn chải mưu sinh nhưng tất
cả họ đều dành một tình yêu sâu nặng và
lòng biết ơn sâu sắc đến nước Nga.
Được biết, ê kíp còn đến cả vùng
Siberia xa xôi, lạnh giá. Địa bàn làm
phim trải rộng trên toàn bộ lãnh thổ
quốc gia rộng lớn nhất thế giới, việc di
chuyển và tìm kiếm nhân vật có gặp
khó khăn nhiều không?
Việc tác nghiệp ở 7 múi giờ khác
nhau với những địa hình, thời tiết khác
nhau đúng là một thách thức với chúng
tôi. Nhưng thách thức lớn nhất chính là
tìm kiếm nhân vật, lựa chọn câu chuyện
thật hay và làm sao khai thác đến tận
cùng vấn đề. Đó luôn là thử thách khó
với bất kì nhà sản xuất nào khi khai
thác về số phận con người. Có một số
nhân vật mà chúng tôi vô cùng tâm đắc
với câu chuyện của họ, bởi mang tính
éo le hoặc đặc biệt về thân phận người
Việt tại LB Nga. Ban đầu họ đồng ý,
về sau họ lại từ chối cộng tác vì lo sợ
người thân ở Việt Nam biết sẽ xấu hổ
và lo lắng... Song với sự giúp đỡ của
nhiều tổ chức đoàn thể người Việt, Đại
sứ quán Việt Nam tại LB Nga và các
Viện nghiên cứu về Nga - SNG của cả
Việt Nam và LB Nga, có thể nói, chúng
tôi cũng đã tìm được những nhân vật
rất điển hình, đặc biệt, phần nào nói lên
cuộc sống của cộng đồng người Việt gắn
liền với sự thay đổi của nước Nga trong
hơn 20 năm qua.
Được biết, ngoài phim tài liệu
Đêm trắng
của dự án VTV đặc biệt
thì ê kíp còn thực hiện một phim tài
liệu khác, Nguyệt Hà có thể bật mí
đôi chút?
Ngay từ ban đầu, nhà báo Thu Hằng
đã cùng các thành viên trong đoàn lên
kế hoạch sẽ sản xuất một bộ phim tài
liệu về nước Nga ngày nay, với góc nhìn
đa chiều với hành trình xuyên qua 7 múi
giờ để tìm hiểu về một nước Nga hiện
đại. Ai cũng biết nước Nga là một đất
nước đẹp hùng vĩ và giàu có. Qua những
thước phim của chúng tôi, bạn sẽ được
đến với hồ nước ngọt Baikal sâu nhất,
chứa 1/5 lượng nước trên hành tinh,
những cánh đồng bất tận với loại đất đen
quý giá, chiếm trữ lượng nhiều nhất Trái
đất… Nhưng sức sống của bộ phim sẽ là
con người Nga, ở nhiều lứa tuổi, thế hệ,
nghề nghiệp. Họ là những người giản dị,
giàu nội tâm, bao dung và uyên bác. Họ
cũng là những bạn trẻ năng động, sắc
sảo, cởi mở và hướng ngoại, thích tiếp
cận, học hỏi các giá trị của phương Tây.
Điều làm tôi ấn tượng nhất, đó là lòng
tự hào và tinh thần bất khuất kiên cường
của người Nga. Chiến tranh ngày trước
hay các biện pháp trừng phạt cô lập bên
ngoài áp đặt Nga hiện nay, khó khăn liên
tục dội xuống đều không làm người Nga
khuất phục. Đó chính là giá trị, là sức
mạnh trường tồn của đất nước Nga và
con người Nga.
Mai Chi
(Thực hiện)
Ảnh: Đoàn làm phim cung cấp