34 / 92
34
PV:
Vùng đất Nam Mỹ - Guyane mà
ê kip làm chương trình đặt chân đến đã
từng được ví von là vùng đất chết chóc,
nơi lưu đày tù nhân của Pháp trong thời
chiến. Ngày nay, khi tới đây, cảm nhận
của Phương Anh như thế nào?
PV Phương Anh:
Không còn giống
như gần một thế kỉ trước, Guyane ngày
nay là một tỉnh hải ngoại của Pháp có sự
giao thoa văn hoá giữa châu Âu (Pháp)
Nam Mỹ, châu Phi (hệ quả của chế độ nô
lệ) và châu Á (Việt Nam, Trung Quốc,
người Mông). Ấn tượng đầu tiên khi nhìn
xuống từ máy bay và bắt gặp một màu
xanh thăm thẳm ngút ngàn, cả ê kíp chỉ
biết thốt lên: “Toàn rừng là rừng! Rừng
Amazon đây rồi!”.
Khi tới ghi hình ở những địa điểm
gợi nhắc lại quá khứ gắn với chốn lao tù
của Guyane, tôi cảm thấy xúc động. Nhìn
những dãy nhà lao hay chuồng cọp chật
hẹp tù túng nằm giữa rừng hay trên các
hòn đảo biệt lập, tôi cảm thấy xót xa cho
những người tù An Nam xưa đã bị lưu đày
sang Guyane. Họ phải rời xa quê nhà, xa
gia đình và bị đày tới một vùng đất cách
xa Việt Nam gần nửa vòng Trái đất. Đi
dọc đoạn đường ray đã hoen gỉ do những
tù nhân xây dựng để vận chuyển vật liệu,
tôi luôn tưởng tượng ra cảnh những người
tù An Nam xưa gò lưng đẩy toa xe goòng
bằng những cây sào.
Vậy việc liên lạc, gặp gỡ được thế
hệ con cháu của những người tù An Nam
đã từng bị giam ở nhà tù Guyane đã diễn
ra như thế nào?
Công tác chuẩn bị cho chuyến công
tác tại Guyane đã được bắt đầu từ nhiều
tháng trước khi lên đường. Vì là người
duy nhất trong ê kip nói được tiếng Pháp
nên tôi được giao trách nhiệm làm đầu
mối liên lạc với các nhân vật ở cả Pháp và
Guyane. Khó khăn ban đầu chúng tôi vấp
phải là việc tìm ra phương thức liên lạc
với con cháu các người tù xưa đang sinh
sống ở Guyane. Số lượng những người
này không nhiều lắm và lại sống rải rác
trên khắp lãnh thổ Guyane (diện tích bằng
1/6 nước Pháp, tương đương diện tích Bồ
Đào Nha).
Việc chênh lệch múi giờ đến 10 tiếng
cũng gây cản trở ít nhiều đến việc liên hệ
với các nhân vật. Chúng tôi hoặc là phải
gọi từ rất sớm, hoặc là phải chờ tới khuya
mới có thể gọi sang Guyane. Thêm nữa
là thế hệ con của người tù đa phần đều đã
có tuổi, nhiều người ngoài 80 đã từ chối
tham gia chương trình vì vấn đề sức khỏe.
Những người trẻ khỏe hơn thì không biết
được tường tận về câu chuyện của cha chú
mình, cũng chỉ là được nghe các anh chị
lớn hơn kể lại.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đã gặp
được không ít may mắn. Đầu tiên là tại
Cayenne - thủ phủ của Guyane, vẫn còn
Kể tiếp về
những người tù
An Nam ở Guyane
Một trong những câu chuyện đặc sắc ít
người biết đến về người Việt Nam trên thế
giới đã gây ấn tượng với khán giả truyền
hình trong chương trình
Ngày trở về
2016 là
chuyệnvềnhữngngười tùViệtNamyêu nước
bị đày sang đảo Guyane thuộc Pháptừnhững
năm cuối thế kỉ 19 đầu thế kỉ 20. Chuyến tác
nghiệp tại Guyane cũng chính là chuyến đi
ấn tượng củaphóngviên PhươngAnhvà ê kíp
làm chương trình.
VTV
Phía sau
Màn hình
Phóng viên Hồng Nhung trong khuôn viên trại tù
ở Saint-Laurent-du-Maroni (Guyane thuộc Pháp)