25
tìm nhân chứng (người cao tuổi, ngư
dân) từng sống ở những nơi này, biết rõ
sự hồi sinh của những cánh rừng bần;
lắng nghe dư luận, đánh giá của nhân
dân về vai trò, sự đóng góp của những
người tiên phong trồng bần giữ đất như
ông Trần Ngọc Hoằng (cố Giám đốc
Nông trường 30 – 4, huyện Cù Lao
Dung, tỉnh Sóc Trăng) và ông Trần
Thanh Vân (nguyên Bí thư Huyện ủy
Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh). Đồng thời,
chúng tôi cũng tranh thủ gặp gỡ, tham
khảo ý kiến của một số nhà khoa học,
nhà nghiên cứu về sông Mekong, về
biến đổi khí hậu ở ĐBSCL, về rừng
phòng hộ, rừng ngập mặn, trong đó có
nghiên cứu về cây bần.
Tại các địa phương, chúng tôi đều
có một số đầu mối để kịp nắm thông tin
khi nào mực nước cao, mùa bông bần,
trái bần chín rộ, mùa tôm cá sinh sản…
để kịp thời tổ chức thực hiện những
cảnh quay trong những mùa khác nhau.
Tuy có vất vả, nhưng sự nhiệt tình của
các cán bộ tâm huyết, của người dân,
ngư dân và những câu chuyện thu thập
từ các ngư dân, cán bộ địa phương tiếp
cho chúng tôi thêm động lực để hoàn
thành phim như dự kiến.
Chúng tôi có thuận lợi là các thành
viên trong ekip từ đạo diễn, quay phim,
ánh sáng, phụ quay rất rành về sông
nước. Khi ra hiện trường, tất cả đều sẵn
sàng ngâm mình dưới sông; lội rừng
rậm đầy sâu bọ, rắn rết; vác máy vượt
qua những bãi bùn ngập đến nửa
người để có những hình ảnh sinh động,
hấp dẫn, chân thực nhất. Không phải
lúc nào giữa đạo diễn, quay phim, biên
tập và viết lời bình, dựng phim cũng ăn
ý, mà cũng có những lúc tranh luận sôi
nổi và đôi khi để có được những hình
ảnh đẹp phải mất thời gian quay đi,
quay lại.
Tuy nhiên, chúng tôi gặp rất nhiều
khó khăn bởi địa bàn rộng, di chuyển
mất nhiều thời gian, thời tiết mưa gió
bất thường, quay phim phụ thuộc vào
con nước, đến điểm quay phải thuê ghe
hoặc vỏ máy. Khi quay ở cầu Ngang, Trà
Vinh, chúng tôi thuê vỏ máy, cùng ông
Năm Rừng Bần đi thị sát cánh rừng bần
ven sông Cổ Chiên, điều khiển flycam
bay theo vỏ và lướt toàn cảnh rừng bần,
nhưng vừa khởi động khoảng 1km,
flycam bị trục trặc, không bắt được hình
ảnh, phải quay vào bờ chỉnh sửa. Sau
đó tiếp tục lên vỏ điều khiển flycam bay
phía trên. Sau này, khi quay bổ sung
thêm hình ảnh, flycam bị rơi vỡ nát.
Khi quay cảnh trồng bần tại xã An
Thạnh Nam, huyện Cù Lao Dung (tỉnh
Sóc Trăng), từ ngày hôm trước mọi
chuyện sắp xếp xong, sáng hôm sau
đoàn đến điểm quay trước để chờ vỏ
máy đưa ra điểm trồng bần. Nào ngờ
gặp sự cố vì vỏ máy chạy được 300m
thì chân vịt gãy đôi. Lúc ra đến nơi thì
nước quá cạn, mà bùn ngập đến thắt
lưng nên chúng tôi đành phải đứng ở
xa quay cảnh người dân trồng bần.
Cũng có một số cảnh quay chưa đạt
như mong muốn, nhưng cũng có nhiều
cảnh tôi thấy hài lòng, nhất là cảnh
phỏng vấn ông Năm Rừng Bần gây xúc
động; cảnh quay đánh bắt dưới tán
rừng bần, trèo cây bần lấy mật ong; săn
bắt trong rừng ban đêm; cảnh cùng nhà
khoa học ra giữa bãi bồi để chờ con
nước lớn, thủy hải sản theo nước vào
kiếm ăn dưới bộ rễ bần; hoặc việc tôi và
quay phim phải ngủ ở bìa rừng để sáng
sớm rình quay bầy khỉ ở rừng bần Cù
lao Dung – Sóc Trăng…
Tất cả những cảnh trong phim quay
gần như quay mới, chỉ sử dụng vài
đoạn ngắn tư liệu sạt lở và đào kênh
thủy lợi. Qua PTL
Đời bần
, chúng tôi có
thêm cảm hứng để làm các phim về đặc
sản, vùng đất phương Nam. Quanh tán
rừng, các khu rừng phòng hộ, rừng
ngập mặn có nhiều câu chuyện thú vị
mà các đồng nghiệp và tôi sẽ tiếp tục
khám phá, khai thác giới thiệu đến khán
giả VTV trong thời gian tới.
LƯU PHƯƠNG
(Ghi)
Ảnh:
VĂN CHIẾN, ANH DUY
Sự cuốn hút của phim nằm ở câu chuyện có
thật về những con người tâm huyết, dámnghĩ,
dám làm vì sự no ấm của nhân dân và vì tương
lai con cháu mai sau, vì sự phát triển bền
vững của vùng đất chín rồng. Sự hấp dẫn còn ở
những cảnh đời các ngư dân từ ven biển đến
các sông rạch. Phía sau công việc mưu sinh
vất vả của họ là cuộc sống sôi động, nhiều
màu sắc, nghĩa tình; là những sản vật trù phú
rừng bần mang lại cần được gìn giữ và khai
thác bảo đảm sự phát triển bền vững.
Ekip làm phim thu dọn hiện trường sau đợt ghi hình
Ghi hình cảnh trồng bần