Xuân Mậu Tuất 2018
25
từng bước chủ động xây dựng đề án số hóa riêng
phù hợp với đặc thù của đơn vị.
Hai nền tảng cốt lõi hiện nay của Đài THVN là
báo điện tử
vtv.vnvà ứng dụng vtvgo đều giữ những
thế mạnh của riêng mình. Trên thị trường tin tức, mỗi
tờ báo điện tử đều có một đặc trưng riêng. Nhiều
tờ báo có năng lực sản xuất rất lớn, với hàng trăm
tin bài mỗi ngày. Thực tế này đòi hỏi VTV phải biến
thế mạnh của mình là sở hữu kho video khổng lồ
thành một “đặc sản riêng”, ưu việt hơn những báo
điện tử khác. Khi người dân ngày càng được tiếp
cận dịch vụ 3G, 4G với cước phí bình dân, việc trải
nghiệm video sẽ ngày càng trở nên phổ biến hơn.
Để nguồn tài nguyên dồi dào đến gần khán giả
hơn nữa, VTV cần phải “chế biến” hoặc “đóng gói”
nguồn “tài nguyên” video có sẵn này thành các sản
phẩm phù hợp với khẩu vị người tiêu dùng số. Rất
nhiều phương án được đặt ra trong lộ trình
phát triển nội dung số. Ví dụ, một phóng
sự phát trên truyền hình có độ dài 3
phút có thể phải biên tập còn 45 giây
để lên trực tuyến, với yêu cầu 5 giây
đầu tiên phải hấp dẫn mới có thể giữ
chân được khán giả, hoặc phát triển
các mutex video (video không tiếng)
có phụ đề... Đặc biệt, VTV đang dự
định cung cấp những video dạng
long - form (dài), hoặc bản tin, format đặc
thù phù hợp với môi trường số.
Nhà báo Quang Minh cũng cho rằng, trong số
các đơn vị sản xuất tin tức của Đài THVN hiện nay,
Trung tâm Tin tức VTV24 là một trong những đơn
vị có lợi thế trong việc sản xuất nội dung số. Trang
fanpage của VTV24 trên Facebook hiện là một trong
những trang có số lượng người theo dõi nhiều nhất,
với 1,2 triệu người theo dõi thường xuyên. Những
chương trình do VTV24 sản xuất hiện nay cũng
đang có cách thể hiện và nội dung rất gần gũi với
khán giả số...
Chuyển động
trong cách thức sáng tạo
Hiện nay, mảng giải trí phim ảnh, game show, ca
nhạc… không chỉ sản xuất chương trình truyền hình
rồi truyền dẫn qua Intenet mà đã có những nội dung
sản xuất để khán giả lựa chọn xem trên các hình
thức khác. Nếu chỉ số rating để đo số lượng người
xem của các sản phẩm phát sóng trên truyền hình
chỉ tương đối thì những sản phẩm số có sự hiện thị
rõ ràng về con số người truy cập, yêu thích, chia sẻ,
bình luận.
Ông Đỗ Thanh Hải (Giám đốc Trung tâm sản
xuất phim truyền hình), Giám đốc bộ phận sản xuất
Giải trí số của Đài THVN cho biết: “Tôi và những
cộng sự trong nhóm làm giải trí như Ban Thể thao
Giải trí, Ban Văn nghệ… có nhiệm vụ tìm hiểu sâu
về điều đó, đánh giá những thể nghiệm ban đầu
và cùng tính toán xem sản phẩm nào nên đưa vào
hạ tầng số, thể loại nào đưa lên sóng truyền hình”.
Hiện nay, có nhiều cách khác nhau để xây dựng
sản phẩm số. Tuy nhiên, không có công thức chung
nào cho từng mảng tin tức, giải trí, chuyên đề… hay
từng sản phẩm, từng thể loại. Ví dụ ở lĩnh vực phim
ảnh, trên sóng truyền hình chúng ta có thể xem tập
phim 45 phút nhưng trên hạ tầng số có thể xem
thêm khía cạnh khác, cái kết phim dài hơn, thậm chí
có thêm câu chuyện mới. Đó cũng là cơ
hội để những người làm nội dung thấy rõ
khán giả muốn xem cái gì. Bởi truyền hình
truyền thống phần nào phụ thuộc vào
khung giờ, thời lượng phát sóng.
Nhiều dự án phim gần đây của VFC
đã có sự chuyển biến rõ rệt.
Người phán
xử
ngoài sức hút ở các tập phát sóng còn
thể hiện sự cố gắng phục vụ khán giả
của đơn vị sản xuất khi theo dõi
sát sao ý kiến, phản hồi để quay
thêm những tập bổ sung, những
phân đoạn “fan service” (phục
vụ người hâm mộ), tạo ra thế giới
phim truyền hình phong phú, đa
góc cạnh. Hoặc việc xây dựng những
content mix (nội dung hỗn hợp) thú vị về
các diễn viên của hai bộ phim
Người phán xử
và
Sống chung với mẹ chồng
do đạo diễn Khải Anh thực
hiện cũng thế. Không thể gọi tên chính xác thể loại
này là sản phẩm phóng sự, phim ngắn, đoạn clip
vui… và rõ ràng cũng không thể phát sóng dạng này
trên truyền hình chính thống. Tuy nhiên, đưa lên hệ
thống số thì rất hiệu quả, lượng người xem, truy cập,
bình luận đông đảo.
Tuy nhiên, bên cạnh một số mảng có lợi thế trên
hệ thống số như các chương trình giải trí và tin tức,
Đài THVN còn một mảng không nhỏ là phim tài liệu,
phóng sự chuyên sâu và các chương trình khoa giáo
đang gặp nhiều thách thức trong quá trình chuyển
đổi một phần sang nội dung số. Ông Đỗ Quốc
Khánh, Trưởng ban Khoa giáo cho biết: “Chúng tôi
sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ kĩ thuật số trong
công đoạn sản xuất chương trình phát sóng trên
truyền hình truyền thống; Xây dựng dây chuyền sản
xuất nội dung phù hợp với môi trường số, đề cao
khả năng tương tác giữa chương trình với khán giả.
Trên các nền tảng sẵn có Fanpage VTV2, VTVgo,
vtv.vn… Chúng tôi sẽ xây dựng hệ sinh thái nội dung
số VTV2 để cung cấp các series chương trình có thời
lượng từ 1 - 3 phút thông qua các thiết bị thu kĩ thuật
số, đầu thu, tivi thông minh… Trên thực tế, nhờ có
thêm nền tảng nội dung số mà nhiều chương trình
đinh của Ban Khoa giáo đã thuyết phục được các
nhà đầu tư, quảng cáo tiếp tục đồng hành”.
Đầu năm 2018, Ban Truyền hình Thanh thiếu
niên đã có cuộc dịch chuyển lớn. Từ việc định vị lại
khán giả với đối tượng được mở rộng hết mức với
tên gọi “Thế hệ số” đến việc xây dựng hàng loạt
các format chương trình (cả cũ lẫn mới) được phát
sóng trên nền tảng truyền thống và nền tảng số.
Nhà báo Đặng Diễm Quỳnh - Trưởng ban Thanh
thiếu niên trải lòng: “Con đường đưa khán giả số
trở về với tivi truyền thống là con đường rất chông
gai và nhọc nhằn. Nhưng đây là điều bắt buộc, bởi
vì lúc này, những khán giả chúng tôi yêu mến nhất,
những người chúng tôi chờ đợi và mong gặp lại nhất
lại đang ở... trên số. Nếu họ yêu chúng tôi thì họ sẽ
quay lại”.
Nhà báo Nhật Hoa, Giám đốc Trung tâm sản
xuất các chương trình Giáo dục thì nhấn mạnh: “Là
một đơn vị sản xuất nội dung trong Đài, chúng tôi
cũng sẽ phát triển theo đúng định hướng về số mà
Lãnh đạo Đài đã đặt ra. Bên cạnh việc chú trọng
đến phát triển truyền thông kênh VTV7 trên mạng xã
hội, youtube, phối hợp với VTV digital để phát triển
VTV7 trên VTVgo..., chúng tôi vẫn tiếp tục đẩy mạnh
việc nghiên cứu khán giả, nghiên cứu thị trường
đế có thể sản xuất được những nội dung giáo dục
đúng, trúng, có ích và chạm đến khán giả. Chúng tôi
luôn ý thức rằng, dù trên nền tảng truyền dẫn nào
thì nội dung vẫn là quan trọng nhất”.
Tìm đường đi phù hợp từ
kinh nghiệm thực tế
Sẽ rất khó để biết đâu là con đường phù hợp với
mỗi đơn vị, mỗi thể loại nếu không có thực tế kiểm
nghiệm. Cách đây hai năm, bộ phim
Tôi là người thợ
lò
thu hút được sự quan tâm của khán giả chính là
do kết hợp được việc khai thác đề tài trên cả hai nền
tảng: truyền hình truyền thống và hệ thống số. Trong
quá trình sản xuất bộ phim này, ekip đã đẩy mạnh
quảng bá trên Facebook và Fanpage VTV ngay
từ ngày đầu bấm máy. Nhiều chi tiết, nhiều câu
chuyện bên lề nghề thợ lò - một nghề nguy hiểm, ít
người biết tới được hé lộ bằng các bài viết ngắn kèm
hình ảnh và clip ấn tượng. Đặc biệt, trước khi phát
sóng 10 ngày, trailer bộ phim được đăng tải trên
Fanpage VTV đã trở thành cơn sốt. Tính đến khi bộ
phim chính thức phát sóng đã có hàng chục bài viết
về nghề thợ lò cùng các trailer, clip hậu trường được
đăng tải. Tổng số lượt người xem trên cả hệ thống
là gần 1 triệu. Khán giả chờ đón bộ phim chiếu trên
VTV1 thông qua việc bày tỏ thái độ qua các lời bình
luận. Khi bộ phim chính thức phát sóng đã tạo được
dấu ấn mạnh mẽ bởi kéo được rất nhiều khán giả
trên nền tảng số đón xem.
Tiếp đến, series ĐiTV - một sản phẩm truyền hình
về du lịch có thời lượng 5 phút/tập được thử nghiệm
trên Fanpage VTV. Trước đó, ĐiTV chỉ được phát
sóng trên kênh VTV2 nhưng chưa thực sự có dấu ấn.
Giữa năm 2017, khi series này được đăng tải trên
Fanpage VTV đã tạo thu hút được lượng người xem
trên hệ thống số khá đông và luôn duy trì đều đặn.
Từ thành công đó, Trung tâm PTL & PS quyết định,
bên cạnh việc sản xuất sản phẩm truyền hình truyền
thống sẽ đẩy mạnh việc phát triển nội dung số qua
việc hình hành các nhóm sản phẩm. Đó là phát triển
các sản phẩm phái sinh từ các sản phẩm chính song
song với việc sản xuất các sản phẩm số để đăng tải
trên VTVgo,
vtv.vn…
Theo đạo diễn Nguyễn Hoàng Long (Phụ trách
sản phẩm số, Trung tâm Phim tài liệu và phóng sự):
“Trước đòi hỏi phải chuyển đổi dần sang nội dung số
của mảng chính luận và khoa giáo, các đơn vị
(Xem tiếp trang 26)
Một cảnh quay tại ngôi chùa
cổ nhất Sài Gòn trong series sản phẩm số
“Sài Gòn những điều chưa kể”
VTV Go là ứng dụng cho phép
người dùng theo dõi trực tuyến
các kênh của Đài THVN
Sản phẩm số được sản xuất
song song với sảm phẩm truyền thống
Sản xuất sản phẩm số
của PTL Nghề đặc biệt
Một sản phẩm số sản xuất theo hai phim:
Người phán xử và Sống chung
với mẹ chồng của VFC