27 / 120
Xuân Mậu Tuất 2018
27
NSƯT Đỗ Thanh Hải
Mỗi dự án phim là
một cuộc chiến
thu hiền
(Thực hiện)
-
Ảnh:
Hải Hưng
Cộng sự sáng tạo mới
Giám đốc sản xuất chương trình A, bộ phim B là
một cái tên nghe rất hào nhoáng nhưng đôi khi mọi
thứ không như vẻ bề ngoài của nó. Anh có thể nói
gì về vai trò khá mới mẻ này ở VFC?
Giám đốc sản xuất là người đồng hành với các
dự án phim từ khi sơ khai, manh nha ý tưởng đến
quá trình triển khai kịch bản, lựa chọn ekip sáng tác,
rồi quản lí quá trình sản xuất. Lúc đoàn làm phim có
sự cố, giám đốc sản xuất cũng chính là người đưa ra
đường hướng tháo gỡ kịp thời. Sau đó, cùng tính toán
bộ phim đưa lên sóng thế nào, truyền thông ra sao,
hiệu ứng khán giả thế nào, rút kinh nghiệm cho những
sản phẩm sau... Thực tế, có nhiều đơn vị sản xuất phim
đã có chức danh này, có nơi đó chỉ là vị trí quản lí về
tài chính, có nơi thuần túy là quản lí sản xuất. Ở VFC,
giám đốc sản xuất là người phải nắm vững về chuyên
môn, tham gia vào nhiều khâu và phải gắn kết được
đội ngũ sáng tác, trở thành cộng sự của họ chứ không
phải chỉ là người thể hiện quyền điều hành.
Từ bao giờ, vị trí giám đốc sản xuất được
“khai tuổi đặt tên” ở VFC?
Khoảng 2009, vai trò nhà sản xuất ở VFC được
manh nha đề cập. Nhưng từ năm 2011, khi chúng tôi
quyết tâm cơ cấu lại mô hình sản xuất phim theo hướng
chuyên nghiệp, các vị trí phải đạt đến tính chuyên môn
cao, vị trí này mới chính thức có tên có tuổi. Nhiều
người trong đơn vị thấy chưa quen với sự mới mẻ này.
Vì trước đó, ở Việt Nam, đạo diễn gần như là người
quyết định toàn bộ các khâu trong quy trình sản xuất
phim. Sau này, tham gia những dự án hợp tác nước
ngoài, chúng tôi càng hiểu rõ hơn vai trò của giám
đốc sản xuất. Từ đó, anh em trong đơn vị dần dần
chuyển đổi nhận thức. Tuy nhiên, để vận dụng và thực
hiện theo đúng mong muốn đặt ra cũng cần thêm một
khoảng thời gian nữa. Không dễ để thay đổi cách làm
việc, một quy trình đã ăn sâu bao năm nay.
Với bản thân anh, đó cũng là một quá trình
học hỏi để làm tốt vai trò này?
Đúng vậy. Thực tế, tôi đã tham gia một khóa học
về sản xuất phim truyền hình ở Đức vào năm 2005.
Nhưng để mang những kiến thức đã học, mô hình
làm phim theo chuẩn quốc tế để áp dụng vào thực tế
sản xuất ở trong nước thì cần thời gian chuẩn bị. Thời
điểm đó, thị trường sản xuất phim truyền hình Việt chưa
bùng nổ, vai trò người sản xuất không nhiều. Sau này,
guồng sản xuất phim nhanh, phim dài tập nhiều hơn,
đầu tư lớn hơn… chúng tôi mới có cơ hội để đưa các vị
trí chuyên nghiệp vào đoàn làm phim.
Con đường từ một đạo diễn lên nhà sản xuất
giúp gì anh trong quá trình chuyển đổi đó?
Ở vai trò người điều hành cũng rất dễ nảy sinh mặt
trái, dễ áp đặt ý kiến hoặc anh em lắng nghe chỉ đạo
của ông quản lí chứ không phải sự đồng hành của người
giám đốc sản xuất. Còn khi xuất phát là người làm nghề,
tôi có thuận lợi là biết rõ trách nhiệm của người đạo diễn,
hiểu thực tế khó khăn của nghề làm phim. Hai điều đó rất
khác nhau. Làm sao phải hài hòa và khách quan, tôi tham
gia đưa ý kiến nhưng anh em phải tranh luận và tự lựa
chọn phương án tốt nhất thực hiện. Có nhiều ý kiến mà
đạo diễn và ekip sáng tác thể hiện giỏi hơn, thuyết phục
hơn, tôi phải thay đổi quyết định.
Sự gắn kết và đồng cảm giữa nhà sản xuất và
người làm phim là yếu tố thực sự quan trọng để tạo
nên những bộ phim tốt. Anh tạo dựng điều đó như
thế nào với những cá tính sáng tạo trẻ ở VFC?
Ở giai đoạn đầu của vai trò mới, tôi hơi đặt vị thế
của mình xuống thấp. Tôi suy nghĩ đơn giản: mình
đứng ở vai trò là một đồng nghiệp của họ thì dễ chia
sẻ hơn. Hơn nữa, chỉ có thể thuyết phục anh em khi
mình đọc kịch bản, cùng chia sẻ những khó khăn ở
hiện trường. Trong VFC, chúng tôi cũng tạo ra sự cạnh
tranh giữa các ekip, các sản phẩm phim, tay nghề của
đạo diễn bằng chất lượng và thương hiệu làm nghề.
Các đạo diễn thực sự không có hiệu quả trong quá
trình sáng tác sẽ phải chấp nhận làm phó đạo diễn với
các đồng nghiệp. Vai trò giám đốc sản xuất sẽ rất cần
thiết trong những quyết định đó.
Kiên định với mục tiêu
Quá trình đồng hành đó khó tránh khỏi sự
va chạm cộng với việc phải xử lí khối lượng công
việc lớn, có lúc nào anh bị quá tải, nổi nóng với
cấp dưới?
Khi nhiều việc, áp lực quá tải là đương nhiên. Và
việc nổi nóng cũng đã từng xảy ra nhiều lần rồi. Không
thể nói “tôi quá tải và tôi chẳng sao cả”! Nếu chỉ đứng
ở vị trí chỉ đạo,
quản lí thì công việc cũng sẽ
chạy, sẽ trôi. Nhưng làm công việc phim ảnh, sáng
tạo, càng làm kĩ càng phát hiện ra những điều chưa
tốt để kịp thời chỉnh sửa. Việc quá tải chỉ có thể giải
quyết bằng cách tổ chức công việc khoa học. Hơn nữa,
từng dự án, từng ekip sẽ có sự điều hành khác nhau.
Thường với các ekip sáng tác trẻ, tôi mới cần sát sao để
vừa hỗ trợ về kinh nghiệm, vừa tiếp tục bồi dưỡng đào
tạo họ trưởng thành hơn.
Khi nhận chức giám đốc VFC, anh được gọi là
sếp trẻ, sau 10 năm, anh thấy mình có nhanh già đi
nhiều không?
Chắc chắn là già rồi, nhưng tôi không thấy mình
già nhanh! Bởi tôi yêu thích công việc này và tìm thấy
niềm vui khi gắn bó với đội ngũ làm nghề của VFC,
được cùng phân tích, trao đổi với anh em để tạo ra
hướng đi mới. Nếu tôi chỉ là người làm phim bình
thường trước đây hay chỉ là cấp quản lí khác thì khó
có điều kiện làm được điều đó. Tôi thấy mình may mắn
khi những suy nghĩ, những chiến lược đưa ra cùng anh
em đều thực hiện được. Chỉ có điều tiếc, có mục tiêu
đặt ra 2 năm thì 3- 4 năm sau mới đạt được. Ngoài ra,
trong quá trình phát triển, chúng tôi cũng phải kiên định
và bền vững với mục tiêu của mình. Sản phẩm phim
phụ thuộc vào thị trường, thị hiếu khán giả nhưng nếu
không lấy chất lượng nội dung mà chạy theo trào lưu,
nóng vội thì cũng dễ thất bại.
Khi nhìn vào vị trí người đứng đầu của một
đơn vị sản xuất phim, người ta sẽ biết phong cách
của đơn vị đó sẽ hướng tới. Thời điểm này, điều đó
được anh định hình như thế nào?
Kết quả chúng tôi đạt được trong những năm qua,
phải nhìn thấy công sức lớn của đội ngũ sản xuất trực
tiếp. Có họ mới có tác phẩm. Và chính sự xả thân, yêu
nghề lan tỏa mới có được một đơn vị VFC như ngày hôm
nay. Nói về phong cách, tôi nhìn thấy được khát vọng
làm nghề, khát vọng được khẳng định thương hiệu của
VFC, lớn hơn là những sản phẩm VTV thực hiện.
Khát vọng ấy sẽ được anh cùng các cộng sự
nối tiếp như thế nào trong năm 2018?
VFC vẫn đang cố gắng để tiến tới sự chuyên nghiệp
trong quy trình sản xuất phim. Trong năm 2018, chúng
tôi tiếp tục có những thay đổi trong việc tiếp cận xu
hướng làm phim mới, đặt ra những yêu cầu cao hơn
nữa. Việc vận dụng công nghệ hậu kì hiện đại, máy
quay 4K vào sản xuất đã không còn là thách thức
lớn. Tuy nhiên, trước mắt là đòi hỏi kĩ năng sáng tác
đáp ứng chất lượng phim quốc tế. Sau những dự án
hợp tác với các nước trong khu vực châu Á, VFC sẽ
tiếp tục hợp tác với các quốc gia có nền công nghiệp
phim ảnh lớn hơn. Cụ thể, dự án phim với hãng phim
20th Century Fox (Mỹ) đòi hỏi ekip sản xuất của VFC
sẽ phải chịu sức ép về chất lượng, kĩ thuật công nghệ
làm phim và từ đó, những “bài học mới” sẽ được vận
dụng. Với chúng tôi, mỗi dự án phim bây giờ là một
cuộc chiến!
Cảm ơn NSƯT Đỗ Thanh Hải!
ĐD Đỗ Thanh Hải đang chỉ đạo các diễn viên
trong cthương trình Gặp nhau cuối năm
ĐD Đỗ Thanh Hải đang trao đổi với các BTV
trong chương trình Chào 2018
Chúng ta nhìn thấy tên của họ trong phần cuối bộ phim,
nhưng công việc thực sự của họ là gì? NSưt Đỗ Thanh Hải
trò chuyện về vị trí đầy trách nhiệm với không
ít thử thách vừa mang tính sáng tạo vừa mang
tính điều hành - Giám đốc sản xuất phim.