23 / 120
23
2016 là một năm khó khăn không chỉ của đội
ngũ làm phim mà cả các đơn vị truyền hình khác.
VFC đã đầu tư những dự án trọng điểm vượt lên
cách làm quen thuộc, lao vào những đề tài mới,
khó và đã có những thành công nhất định. Chúng
tôi cũng sát sao hơn trong khâu chọn thời điểm,
khung giờ phát sóng cũng như công việc quảng bá
mang lại hiệu quả cao nhất cho bộ phim.
Việc hợp tác với đồng nghiệp nước ngoài
đã tạo ra những cú hích mạnh mẽ với những
người làm phim ở VFC cũng như tác động tốt
đến xu hướng thưởng thức phim của khán giả
Việt. Dấu ấn của những lần hợp tác sau này
trong
TTX2, Dưới bầu trời xa cách
đã có sự
chuyển biến khác biệt như thế nào?
Những dự án hợp tác đầu, chúng tôi vừa làm
vừa quan sát, học hỏi, để đánh giá lại quy trình
làm phim của mình so với họ có vênh không, có
yếu tố nào phải thay đổi. Đến bây giờ, chúng tôi có
thể tự tin đã nhìn ra hướng đi cho một quy trình làm
phim chuyên nghiệp. Đầu tiên là khâu thiết bị kĩ
thuật, được đầu tư hệ thống máy quay 4k, hệ
thống chỉnh màu, hậu kì. Phong cách sáng tác cũng
có sự điều chỉnh rõ rệt. Ê kíp làm phim đã chủ động
hơn. Gần đây, phim
Dưới bầu trời xa cách
, tuy là
hợp tác với Nhật Bản nhưng có đến 95% đội ngũ,
thiết bị, hậu kì, dựng của VFC. Chúng tôi làm hẳn
một phiên bản riêng để phát sóng tại Nhật - một thị
trường đòi hỏi yêu cầu cao về chất lượng, kĩ thuật.
Khâu quảng bá, đồng hành đưa lên sóng cũng có
nhiều hoạt động hiệu quả. Ngày xưa làm phim
“thật thà”, có sao làm thế. Bây giờ vẫn là nội dung
ấy nhưng phải biết yếu tố nào tạo nên sự hấp dẫn,
cần đầu tư kĩ lưỡng hơn ở điểm nào.
Điều đó chứng tỏ, VFC đang tiệm cận với
việc đưa phim truyền hình Việt ra các nước trong
khu vực?
Đó là bước chúng ta phải đi. Ngoài việc phục vụ
khán giả trong nước, phim truyền hình cũng là sản
phẩm quảng bá văn hóa. Khán giả các nước cũng
có nhu cầu xem câu chuyện, đời sống văn hóa của
các quốc gia khác. Vì thế, khi phim Việt đạt được
chất lượng, kĩ thuật, dàn dựng thì chúng ta có thể
tự tin bước ra khu vực châu Á, rồi sau đó là châu
Mỹ, châu Âu… Và nếu được sự hỗ trợ mạnh thì
ngoài việc góp phần quảng bá văn hóa, hình ảnh
Việt Nam, chúng ta có thể bắt đầu góp phần tạo
ra lợi nhuận từ việc khai thác bản quyền phim.
Hiện nay, chỉ có số ít bộ phim hợp tác với
Hàn Quốc hay Nhật Bản đang có cơ may xuất
ngoại, còn nhiều bộ phim hút khách tại Việt Nam
dường như chưa nhìn thấy đường ra thế giới?
Vấn đề này nằm trong khâu đầu tư và chiến
lược phát triển cụ thể. Bởi vì đưa một sản phẩm văn
hóa ra thế giới còn phụ thuộc vào đội ngũ tiếp thị,
quảng bá, kinh doanh. Vài năm trở lại đây, lãnh
đạo Đài THVN đã đặt ra mục tiêu đó và chúng tôi
đang bắt đầu triển khai. VTV đã tiếp cận nhiều hội
chợ phim quốc tế để từng bước giới thiệu, quảng
bá sản phẩm của mình.
Có một thực tế là, số ít phim phim chính
luận đầu tư công phu nhưng tỉ suất người xem
vẫn thấp, quảng cáo ít trong khi các bộ phim về
đề tài gia đình, giới trẻ lại có phần hút khách
hơn. Anh nghĩ sao về điều này?
Đó là xu hướng thị trường và chúng tôi phải
chấp nhận. Với sự bùng nổ của nhiều loại hình giải
trí, nhiều thể loại sản phẩm truyền thông, bây giờ
không phải cứ đưa cái gì lên sóng là khán giả phải
xem cái đó. Đối tượng khán giả xem truyền hình đa
dạng và không phải ai xem xong cũng phản hồi,
hoặc có thói quen lên mạng viết bình luận… Chưa
kể, các đơn vị tài trợ có tiêu chí riêng để đầu tư cho
chương trình thu hút vào đúng khán giả họ cần
quảng cáo.
Người thuộc kịch bản nhất
Chương trình
Táo quân
đã có thâm niên 13
năm, là món ăn tinh thần không thể thiếu trên
"mẫm cỗ Tết" của VTV. Chẳng có gì lạ nếu hàng
trăm câu hỏi đều đổ dồn vào anh - người chịu
trách nhiệm cao nhất của chương trình?
Tôi biết mọi người yêu mến
Táo quân
mới dành
sự quan tâm như thế.
Táo quân
không còn là một
chương trình giải trí thuần túy mà là sản phẩm
truyền hình đặc biệt. Ngoài thế mạnh và tính đặc
thù của nội dung khi đề cập đến những vấn đề của
đời sống xã hội,
Táo quân
còn được thể hiện dưới
lăng kính hài hước. Tuy nhiên, độ thành công của
chương trình còn phụ thuộc quan niệm thế nào là
hài. Chưa kể, yêu cầu về kịch bản, thời lượng,
phạm vi nội dung, chất liệu được khai thác đến
đâu, chọn góc nhìn thế nào cũng tác động đến
chất lượng của chương trình
Táo quân
mỗi năm.
Chúng tôi chỉ cố gắng làm tốt nhất có thể.
Là người đồng hành từ đầu đến cuối của
Táo quân
: kịch bản, tập, ghi hình và dựng, áp
lực của việc ngồi trong phòng dựng với sản
phẩm được khán giả mong đợi nhất hàng năm
như thế nào, thưa đạo diễn?
Căng thẳng chứ. Để làm một chương trình cho
tốt thì việc căn chỉnh, thêm bớt chỗ nọ chỗ kia là
đương nhiên. Với
Táo quân
, tính chất đặc biệt hơn.
Có những điều không phải lúc nào chúng tôi cũng
chia sẻ được. Cũng giống như một bài báo phóng
viên thực hiện, nhưng còn có khâu biên tập của tòa
soạn. Sản phẩm truyền hình lại càng nhiều công
đoạn hơn, đại chúng hơn nên càng phải kĩ lưỡng
và chịu nhiều áp lực.
Mỗi mùa
Táo quân
, anh xem kịch bản bao
nhiêu lần?
Mọi người vẫn nói đùa rằng, người thuộc kịch
bản
Táo quân
nhất là tôi. Hầu hết các diễn viên chỉ
nhớ phần thoại của mình, nếu ai quên thoại thì tôi
nhắc vanh vách được ngay. Có lẽ, vì đồng hành
suốt cả chặng đường dài, tôi đã ngấm kịch bản và
lớp diễn của từng nghệ sĩ.
Đêm 30 Tết, anh có thường xem lại chương
trình
Táo quân
trên truyền hình?
Có chứ. Cảm giác xem
Táo quân
trên sóng
truyền hình đêm 30 Tết rất khác với chuyện tôi vật
lộn với nó, thuộc làu từng cảnh dựng, phân đoạn,
soi xét xem sai sót ra sao... Từ sáng 30 Tết, khi sản
phẩm
Táo quân
đã đóng gói xong, tôi đã tạm quên
đi. Buổi tối tôi đón nhận nó như một khán giả bình
thường nhưng có thêm chút hồi hộp, mong ngóng
xem phản ứng của khán giả như thế nào.
Tết của một người quanh năm bận rộn như
anh diễn ra như thế nào?
Ngày Tết của tôi giống với Tết của nhiều người
làm truyền hình. Đêm 30, sau khi xem xong
Táo
quân
tôi sẽ quay lại cơ quan. Mùng Một dành cho
gia đình, người thân. Còn mùng Hai, mùng Ba
nhiều năm nay tôi dành để nghỉ ngơi, bởi trước Tết
tôi khá bận, gần như cạn kiệt cả về sức lực và suy
nghĩ. Lúc đó, tôi muốn xả, để làm mới lại đầu óc,
tạm quên đi áp lực công việc, nhưng đồng thời, tôi
cũng phải có trách nhiệm của một người làm truyền
hình, xem các chương trình không chỉ của VFC mà
của các đồng nghiệp, của các đơn vị khác để rút
kinh nghiệm, học hỏi. Ngoài ra, tôi tranh thủ xem
các thứ khác mà ngày thường tôi không có điều
kiện xem như những bộ phim giải thưởng trong
năm, các phim mới sản xuất - vì nó liên quan trực
tiếp đến nghề nghiệp của tôi.
Vậy việc chuẩn bị Tết trong vai trò một
người bố, người chồng trong gia đình thì sao ạ?
Rất nhiều năm nay, những việc đó vợ tôi đều lo
chu đáo. Tôi thường mua về một cành đào để góp
không khí Tết, rồi cho con cái đi thăm ông bà, đi
chơi xuân. Còn thực phẩm ăn uống, nấu nướng thì
bà xã lo rồi. Tôi cũng như nhiều người làm truyền
hình khác: có một cành đào là cảm giác có Tết. Vì
dù nghỉ Tết nhưng cũng không khác biệt nhiều so
với những ngày thường, vẫn phải hoạt động, vẫn
làm việc.
Cảm ơn anh!
ĐD, NSƯT Đỗ Thanh Hải đang chỉ đạo diễn xuất trong phim
Người cộng sự
Việc hợp tác làm phim với nước ngoài không
thuần túy là tạo ra sản phẩm, thương hiệu mà
còn là cơ hội để cả đội ngũ VFC được cọ xát,
cùng nâng cao nghiệp vụ, say mê với nghề.
Trao đổi với các diễn viên chương trình
Gặp nhau cuối năm
Xuân Đinh Dậu 2017