63 / 92
63
K
hi mới bước chân vào Ban Khoa
giáo - Đài THVN với tư cách là
một biên tập viên tiếng Trung, tôi
chưa bao giờ nghĩ đến việc mình sẽ trở
thành một đạo diễn phim tài liệu khoa học,
lại càng không nghĩ đến việc mình sẽ sản
xuất những bộ phim về thế giới tự nhiên
tươi đẹp của Việt Nam.
Nhớ lại lần ra Côn Đảo làm phim về
loài rùa xanh năm 2003, trong tôi vẫn còn
cảm giác lo lắng, hồi hộp và chờ đợi khắc
khoải. Tuần đầu tiên trôi qua trong sự mòn
mỏi đến bực dọc, bởi căn cứ vào lịch theo
dõi rùa mẹ lên đẻ thì đáng ra phải có 5 con
lên bãi đẻ rồi (loài rùa biển có tập quán
sinh trưởng là nếu ra đời tại địa điểm nào
thì dù cho suốt cuộc đời, quãng đường
di chuyển dài nửa vòng Trái đất thì đến
khi sinh nở, nó sẽ quay lại chính nơi mình
sinh ra để tiếp tục bản năng cao cả của
nòi giống ấy).
Đến sáng ngày thứ 6, chú Tư - một
nhân viên kiểm lâm phát hiện ra vết chân
rùa lên đẻ hôm trước để lại trên mặt cát
chỉ cách chỗ chúng tôi nằm chờ hơn
20m. Thật không thể tả nổi nỗi thất vọng
của mình lúc ấy, bởi đã một tuần trôi qua,
những gì chúng tôi ghi lại được chỉ là bối
cảnh sinh sống của loài rùa. Có lẽ tại mấy
ngày trời anh em thức khuya nên mệt mỏi
và đã ngủ thiếp đi đúng vào thời khắc quý
báu ấy diễn ra. Bài học đầu tiên cho việc
thực hiện thể loại phim này chính là lòng
kiên nhẫn và cả tính lì lợm nữa, bởi nếu
lúc ấy mà bỏ cuộc coi như chúng tôi đã
thất bại ngay từ bước đi đầu tiên. Để tránh
diễn ra câu chuyện đáng tiếc đó, tôi cùng
Tuấn và hai nhân viên kiểm lâm thay phiên
nhau trực từng ca.
Ba giờ sáng ngày thứ 8, khi tôi và
Tuấn còn đang gà gật trên võng thì nghe
tiếng:
Nó lên rồi bây ơi!
Hai anh em xách
máy lao ra bờ biển mà chả biết là hướng
nào nữa, đến khi nhìn thấy một khối đen
lù lù nhích từng bước trước mặt mình, tôi
mới tin vào sự thật. Theo hướng dẫn của
Trương Công Nam, một trong hai kiểm
lâm trên hòn, chúng tôi lùi ra xa tránh đánh
động khiến con rùa mẹ kinh sợ sẽ lao
xuống nước. Ngược lại với thân hình đồ
sộ lên đến 300kg, con rùa nhẹ nhàng và
khéo léo dùng hai chi sau hình mái chèo
đào hố để đẻ trứng, lúc ấy chúng tôi mới
được tiếp cận và soi đèn pin để ghi hình.
Những quả trứng tròn như trái bóng bàn
rơi lặng lẽ xuống hố đẻ, con rùa mẹ đẻ
xong thì lấy hai chi sau lấp hố lại. Đúng lúc
này, một cơn mưa rào đột ngột đổ xuống,
thật kì lạ, con rùa mẹ không bỏ đi như mọi
khi nữa mà nó nằm im, lấy thân mình che
không để những hạt mưa thấm xuống cát
làm ướt lô trứng mới. Tận mắt chứng kiến
cảnh tượng này, nhớ lại số rùa con sống
sót sau khi sinh, giá trị của sự sống đã dạy
cho tôi thêm một bài học về sự kiên trì, dạy
cho tôi biết trân trọng những gì mà trước
đó, tôi chỉ biết qua sách vở hay những
khẩu hiệu sáo rỗng.
Sáu giờ sáng, cơn mưa tạnh hẳn, con
rùa mẹ bắt đầu rời khỏi ổ trứng. Tuấn trùm
tấm nilon đứng ôm máy lớn để ghi hình
cảnh rùa mẹ đi xuống biển, tôi nằm sẵn
dưới nước đón cảnh rùa mẹ đi vào hình.
Tôi mở rộng khuôn hình hết cỡ, đặt máy
một góc 45 0 với đáy biển, ánh sáng mặt
trời chiếu xuống làm nổi bật đáy cát trong,
toàn bộ hình ảnh rùa mẹ di chuyển trên
bờ cát và bơi dưới biển được Tuấn và tôi
ghi lại trọn vẹn và tốt nhất với khả năng
cho phép.
Những ngày sau đó, như đền bù cho
sự kiên trì của chúng tôi, lũ rùa mẹ lũ
lượt lên đẻ, rồi cả những con rùa cỡ một
tuổi, một tuổi rưỡi cũng lần lượt đi vào
khuôn hình máy quay như đi vào lịch sử
của một thể loại phim khoa học tươi mới
trên sóng VTV.
(Trích
Sống với nghề truyền hình
-
NXB Lao Động 2010)
NSND, Đạo diễn Nguyễn Hoàng Lâm - Trung tâm Phim tài liệu & phóng sự
TRẮNG ĐÊM CANH RÙA ĐẺ
ĐD Hoàng Lâm trong một chuyến tác nghiệp
đã có mặt tại Huế. Tham dự liên hoan còn
có một số ca sĩ, diễn viên đoàn ca nhạc
Đài Tiếng nói Việt Nam do đồng chí Phan
Phúc dẫn đầu.
Các đoàn đã mang đến dự thi sản phẩm
gồm nhiều thể loại như: phóng sự, bông hoa
nhỏ, chuyên đề, khoa giáo, ca nhạc, sân
khấu... Tiếp đến là những buổi tham quan
thú vị các quần thể lăng tẩm triều Nguyễn,
một số cơ sở hợp tác xã nông nghiệp, tiểu
thủ công nghiệp, thương nghiệp.
Trước khi chia tay, xúc động trước tấm
lòng và ân tình của Huế, chị Đỗ Thanh
Bình, nguyên Trưởng phòng biên tập Văn
nghệ của Đài TH Quy Nhơn đã trình bày
bài thơ
Huế, tình yêu của tôi
chị vừa sáng
tác. Ít lâu sau, bài thơ được chị Trương
Tuyết Mai phổ nhạc và trở thành bài hát
được nhiều người yêu thích. Giờ đây, mỗi
khi nghe âm thanh mở đầu bài hát ấy: “Đã
đôi lần đến với Huế mộng mơ...” kí ức tôi
lại trở về với nhiều kỉ niệm, với sự thành
công của một Liên hoan Truyền hình toàn
quốc đầu tiên tại thành phố bên bờ sông
Hương tuyệt đẹp quê mình.
(Trích
Sống với nghề truyền hình
-
NXB Lao động 2010)
NĂM
ĐÀI TRUYỀN HÌNH VIỆT NAM