27 / 92
27
Những năm đầu thập niên 2000, xu
hướng xã hội hóa đã gần như chiếm lĩnh
sóng truyền hình, nhất là mảng giải trí,
phim truyền hình. Hoạt động đặt hàng
xã hội hóa đã tác động rất mạnh đến mọi
hoạt động và con người ở VFC thời điểm
đó. Khó khăn đầu tiên là việc mất mát về
nguồn lực sáng tác. Các đơn vị xã hội hóa
“lôi kéo” đội ngũ làm phim, trả tiền thù lao
rất cao, trong khi cơ chế của đơn vị chịu
sự quản lí, cách trả lương theo định mức
quy định của Đài và cung cách làm phim
có phần bị tư duy nặng bao cấp. Để đương
đầu và chống đỡ là bài toán rất khó giải.
“Đến bây giờ tôi phải cảm ơn giai đoạn
đó. Bởi vì VFC, trong đó có tôi, chịu ảnh
hưởng của xu hướng xã hội hóa rất sớm,
buộc phải cạnh tranh, va chạm thị trường,
đồng nghĩa xác định mình phải đương
đầu. Vấn đề đặt ra lúc đó, thúc đẩy nhanh
sự thay đổi thì cần phải biết người biết ta,
đánh giá xem trong tay mình có gì? Tôi
bắt đầu bằng bài toán nhân lực”, “thuyền
trưởng” Đỗ Thanh Hải nhớ lại. Ngay sau
đó, một cuộc cải tổ, cơ cấu lại toàn bộ các
hoạt động VFC trước đây, làm thế nào để
thu hút được những người giỏi nghề, tài
năng cùng gắn bó phát triển trong ngôi nhà
VFC. Thay đổi tư duy về quản trị nhân sự,
cách chi trả lương gắn với hiệu quả công
việc, nâng cao chất lượng và tìm kiếm cơ
hội hợp tác làm phim với nước ngoài học
hỏi kiến thức mới… đã mang đến công
cuộc chuyển mình rõ nét tại VFC.
THU HIỀN
(Xem tiếp trang 28)
Cho đến bây giờ, khi đã 73 tuổi, tôi
quên nhiều lắm, nhưng tôi vẫn nhớ cái
ngày giữa tháng 8/1994, ông Hồ Anh
Dũng - Tổng Giám đốc Đài THVN gọi
tôi đến và nói: “VTV3 đang triển khai
lên sóng nhưng không có phim, anh có
muốn làm phim không”. Tôi là đạo diễn
phim, dĩ nhiên tôi rất muốn. Dự án Văn
nghệ Chủ nhật, thời lượng 100 phút ra
đời từ đó. Sáng tôi gửi đề cương, trưa
tôi nhận được công văn Tổng giám đốc
Hồ Anh Dũng đồng ý, giờ lên sóng là 2h
chiều ngày 4/9/1994. Lúc đó tôi mới
thấy mình liều. Trong tay tôi chỉ có 2 tập
phim
Mẹ chồng tôi
. Tôi có hai tuần để
thiết kế khung chương trình
Văn nghệ
Chủ nhật
gồm: Bản tin thời sự văn
nghệ, mục Thư giãn, những nhân vật
– tác phẩm với nhân sự chỉ 3 người. Tôi
bắt đầu đi tập hợp, huy động bạn bè,
anh em, đồng nghiệp từ phim truyện
điện ảnh sang để giao việc và guồng
máy bắt đầu chạy.
Tôi không thể quên, chỉ sau 2 tuần
lên sóng,
VNCN
gặp nguy cơ “đứt”
sóng. Làm truyền hình, dù ở thời đại
nào, ngày xưa hay bây giờ, “đứt” sóng
là bị kỉ luật. Lúc đó, tôi chỉ còn 1 bộ
phim
Người tình của cha
để phát sóng
cho tuần tới, ekip làm bộ phim này vẫn
đang đi quay. Cuối giờ chiều thứ Hai,
đạo diễn Đoàn Trúc Quỳnh mang đến
bộ kịch bản
Bản giao hưởng đêm mưa
,
tôi thấy có thể sản xuất phát sóng nên
tôi kí hợp đồng sản xuất luôn. Đêm
hôm đó tôi ngồi phân cảnh, bối cảnh là
sân của Trung tâm Sản xuất phim VFC.
Câu chuyện chỉ xảy ra trong một đêm.
Chúng tôi dùng hai bể cứu hỏa để làm
cơn mưa và phim truyện thứ tư trong
tháng đã hoàn thành. Sau hai đêm
quay, hai ngày dựng, hai ngày lồng
tiếng, chúng tôi thoát nạn “đứt”
sóng.
VNCN
tồn tại hơn 10
năm thì chuyển sang một
hình thái khác. Khi đó,
Đài THVN đã lớn
mạnh,
VNCN
không
thể chỉ phát sóng mỗi
cuối tuần mà phải mở
rộng tần suất phát sóng.
Thế hệ lãnh đạo VFC
sau tôi - anh Đỗ Thanh Hải đã
phủ sóng phim do VFC sản xuất trên
phim Việt giờ Vàng hai kênh VTV1 và
VTV3, chứng tỏ một nội lực rất mạnh
thì mới có thể làm được. Tôi nhìn các
bạn ấy với con mắt khâm phục. Đó
không phải là câu nói “đầu môi chót
lưỡi” mà thực sự khâm phục, vì các bạn
ấy đã trưởng thành mạnh mẽ. Nhiều
đạo diễn vốn là học trò của tôi tại
trường Sân khấu Điện ảnh Việt Nam
hiện nay đang làm việc tại VFC. Khi
đương nhiệm, tôi dìu dắt nhiều bạn ấy,
còn bây giờ các bạn ấy dìu dắt tôi!
Nhân dịp Kỉ niệm 50 năm Đài
THVN, từ kinh nghiệm của bản thân,
tôi muốn chia sẻ suy nghĩ, ai rồi cũng
sẽ trưởng thành trong môi trường rèn
luyện của VTV. Bản thân tôi, nay đã
73 tuổi, khi VFC mời về làm phim
chính luận
Sinh tử
, tôi về ngay và
hoàn thành nhiệm vụ một cách xuất
sắc. Điều đó chứng tỏ, VTV là “lò
luyện người” rất tốt. Điều duy nhất tôi
tiếc nuối là, VFC chưa có một
trường quay. Thời gian
đương nhiệm, tôi cũng
đau đáu phải có trường
quay mới ra một hãng
phim, mới có thể sản
xuất phim dài tập.
Nhưng đến bây giờ,
VFC vẫn chưa có
trường quay. Tôi không
xem phim VFC sản xuất,
không quay về đơn vị nhưng tôi vẫn
thường xuyên nhận được những cuộc
điện thoại nhờ tư vấn, hỗ trợ từ các
bạn ở VFC. Nhưng chủ yếu đó là câu
hỏi về cách sống, cách xử sự trong
đơn vị chứ không phải chuyện làm
phim bởi bây giờ công nghệ sản xuất
phim khác xưa nhiều. “Đời cua cua
máy, đời cáy cáy đào”, tôi giờ đã nghỉ
hưu, hết trách nhiệm rồi phải “dịch”
sang chỗ khác cho các bạn ấy làm.
Quy luật cuộc đời “sinh lão bệnh tử”,
nhưng nếu có tái sinh, tôi vẫn muốn
làm việc ở VTV, vẫn muốn làm phim
truyền hình tại ngôi nhà VFC.
NSND KHẢI HƯNG
NẾU CÓ TÁI SINH, VẪN MUỐN LÀM PHIM Ở VFC
NĂM
ĐÀI TRUYỀN HÌNH VIỆT NAM