65
dụng rộng rãi để lên tiếng đòi lại sự công
bằng cho ngôi sao quá cố với nhiều lời
chia buồn và chỉ trích nạn cyberbullying
như: “Thế giới này quá ác độc với em,
mong em yên nghỉ”, “Đây là sự việc
gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về những
lời nói ác độc ẩn sau tài khoản mạng xã
hội có thể tước đi sinh mạng của con
người”, “Hãy cùng chung tay đẩy lùi nạn
bắt nạt trực tuyến”…
Đẩy lùi nạn
bắt nạt trực tuyến
Cái chết của Hana Kimura được ví còn
nóng hơn cả dịch bệnh Covid-19 khi nó
khiến người nổi tiếng, các chính trị gia và
người dân thường không ngừng tranh cãi
về cái chết do hậu quả của không gian ảo
gây ra. Hana Kimura chỉ là một trong nhiều
thanh thiếu niên Nhật Bản đi tìm “cái chết
tự nguyện”, mà người ta chẳng thể thống
kê được con số chính xác là bao nhiêu với
hàng trăm vụ mỗi năm, thậm chí có ngày
tới 5 người tự vẫn ở độ tuổi vị thành niên.
Nhất là sau cái chết của Yukiko Okada -
nữ ca sĩ thần tượng của giới trẻ xứ Phù
Tang, từng tìm đến cái chết khi chưa đầy
18 tuổi khi nhảy từ cửa sổ văn phòng hãng
ghi âm trên tầng 7 thuộc một cao ốc chọc
trời ở Tokyo. Tự tử trong giới trẻ là một vấn
nạn đang xảy ra ngày càng phổ biến tại
Nhật. Thế nhưng, sau cái chết của Hana
Kimura, lại có thêm một loại hình tự tử
mới, đó tự tử do bị bắt nạt trên mạng xã
hội. Điều này dấy lên lo lắng trong Chính
phủ và người dân Nhật Bản.
Sau cái chết của nữ đô vật, Chính
phủ Nhật Bản đã bắt đầu lắng nghe ý
kiến sửa đổi các đạo luật trực tuyến
nhằm giúp đỡ những nạn nhân bị rơi
vào tình trạng bắt nạt trên mạng xã hội
“Mọi người cần phải hiểu rõ ranh giới
giữa nhận xét mang tính xây dựng và
lạm dụng việc chỉ trích”, Junko Mihara,
một thành viên của Đảng Dân chủ Tự
do, người đang chịu trách nhiệm quản lí
đội ngũ làm công tác xây dựng pháp luật
trực tuyến, bày tỏ quan điểm.
Theo một cuộc khảo sát năm 2018 do
Ipos tiến hành, Nhật Bản là nước đứng đầu
trong danh sách 28 quốc gia thiếu các biện
pháp phòng chống bắt nạt trên mạng, đồng
thời là nước xếp hạng thấp nhất trong vấn
đề nhận thức cộng đồng về lạm dụng trực
tuyến. Dữ liệu của Chính phủ Nhật Bản cho
thấy, số trường hợp tại các trường học bị bắt
nạt trên mạng đã tăng gấp đôi trong 4 năm
qua. Tuy vậy, việc trợ giúp pháp lí cho nạn
nhân trên không gian mạng tại Nhật hiện
nay vẫn là một dấu bỏ ngỏ. “Trên môi trường
Internet, không có chuẩn mực nào đảm bảo
sự cân bằng giữa tự do và nhân phẩm con
người”, Daisuke Tsuda – tác giả nhiều cuốn
sách về truyền thông cho hay. Ông cảnh báo
việc chống lại quy định cho phép nhà chức
trách thiết lập công cụ truy tìm các tài khoản
ẩn danh, đang ngày càng gia tăng.
Chủ tịch của Fuju TV (đơn vị chủ
quản của chương trình
Terrace House)
Ryunosuke Endo cho biết, ông xin lỗi vì
đã không đưa ra được những hỗ trợ mềm
mỏng và kiên nhẫn cần thiết khi biết Hana
Kimura đang bị bắt nạt trên mạng xã hội.
Ngay sau sự việc xảy ra, kênh truyền
hình này mới bắt đầu có động thái xóa
bỏ những bình luận khiếm nhã về
Terrace
House
và người chơi, đồng thời ra tuyên
bố trì hoãn phần còn lại của cuộc thi.
Sau dấu mốc này, các nhà lập pháp, các
nhà cung cấp Internet mới thực sự bừng
tỉnh về vấn nạn bắt nạt trên không gian
mạng. Yahoo Japan cho biết sẽ phối hợp
với các hãng mạng xã hội khác ra mắt công
nghệ phát hiện các bình luận có tính chất
phỉ báng, bắt nạt người khác, và bảng đánh
giá của các chuyên gia pháp lí về mức độ
phát hiện lời chỉ trích trái chiều ngay trong
tháng này. Còn hãng Twitter sẽ hành động
sớm nhất có thể để chống lại vấn nạn này.
Trong khi đó, Instagram lại khuyến khích
mọi người dân tại Nhật sử dụng công cụ
cảnh báo và liên hệ ngay nhà cung cấp dịch
vụ nếu phát hiện ra những lời lẽ phỉ báng.
Smiley Kikuchi, một nghệ sĩ hài từng
bị phỉ báng vì một tin đồn thất thiệt anh
liên quan đến một vụ ám sát cho biết:
“Cảm giác bị bắt nạt trên mạng thật tồi
tệ. Internet hiện nay phát triển nhanh
hơn luật pháp. Người Nhật dễ bị tổn
thương hơn trong quá khứ rất nhiều, hậu
quả của sự phát triển mạng xã hội. Pháp
luật cần phải thay đổi hành lang pháp lí
để hỗ trợ các nạn nhân bị bắt nạt trên
mạng xã hội là điều vô cùng cần thiết và
không thể trì hoãn thêm nữa”.
Chi Diệp
Những h nh nh cu i cùng c a Hanna Kimura tr c khi qua đời
Nữ ca sĩ Yukiko Okada - m t tr ờng h p
tiêu bi u c a t tử trong gi i trẻ Nhật