47
quan Đại Tư Đồ Trần Nguyên Đán. Bia
có giá trị đặc biệt về mĩ thuật cũng như
văn hóa, tôn giáo. Năm 2015, bia Thanh
hư động đã được Thủ tướng Chính phủ
công nhận là Bảo vật Quốc gia.
Đặc biệt, du khách chiêm bái chùa
Côn Sơn còn được chiêm ngưỡng một
công trình tâm linh độc đáo là tòa Cửu
phẩm liên hoa. Theo các tài liệu ghi
chép, tòa Cửu phẩm Liên hoa (CPLH)
chùa Côn Sơn có từ thời Trần, được tôn
tạo vào thời Lê, song đã bị hư hại do
chiến tranh và thiên tai. Mới đây, đã
được xây dựng lại. Kiến trúc tháp CPLH
hình bát giác cao 7,9 m với 9 tầng chạm
sen. Tầng trên cùng đặt tượng Phật A
Di Đà ngự chiếu, có ý nghĩa là dùng
ánh sáng vô lượng của mình để soi rọi
khắp cõi nhân gian, dùng công lực vô
biên cứu độ chúng sinh, tiếp dẫn các
linh hồn về cõi Tây Phương cực lạc.
Chín tầng đài sen tượng trưng cho chín
cấp trong thế giới Tịnh Độ của Đức Phật
A Di Đà.
Tọa lạc bên sườn núi Kỳ Lân, bên
phải là lối lên Bàn cờ Tiên, phía dưới
chân Đăng Minh Bảo Tháp là giếng
Ngọc. Tương truyền đây là giếng nước
do Thiền sư Huyền Quang được thần
linh báo mộng ban cho chùa nguồn
nước quý. Nước giếng trong vắt, xanh
mát quanh năm, được các sư dùng làm
nước cúng lễ của chùa. Từ chùa Côn Sơn
leo khoảng 600 bậc đá là đến đỉnh núi
Côn Sơn (cao 200m). Đỉnh Côn Sơn là
một khu đất bằng phẳng, tại đây có một
phiến đá khá rộng, tục gọi là Bàn cờ
Tiên. Hiện nay Bàn cờ Tiên có dựng nhà
bia theo kiểu Vọng Lâu đình, hai tầng cổ
các tám mái. Đứng từ đây, du khách có
thể nhìn bao quát cả một vùng non nước
xứ Đông rộng lớn. Đi theo lối mòn có
kê đá xuống phía chân núi có một tảng
đá lớn, mặt phẳng và nhẵn nằm kề ven
suối gọi là Thạch Bàn lớn. Tương truyền
khi xưa Nguyễn Trãi lấy làm
chiếu thảm
nghỉ ngơi, ngắm cảnh, làm thơ và suy tư
việc nước.
Một điểm nhấn tâm linh ở chùa Côn
Sơn chính là lầu thờ Đức Phật Quán Thế
Âm Bồ tát. Được khởi công xây dựng từ
tháng 10/2018, thiết kế nằm trên trục
nhất chính đạo, lầu thờ Đức Phật Quán
Thế Âm Bồ tát cao 9,5m, được xây theo
lối phương đình, 2 tầng, 8 mái. Tượng
Phật Quán Thế Âm Bồ Tát ngự ở đây
được làm bằng ngọc nephrite, cao
1,75m, tọa thiền trên đài sen. Đây là
pho tượng Phật ngọc tiêu biểu của cả
nước về chất liệu và giá trị tâm linh của
chốn tổ Côn Sơn.
Hằng năm chùa Côn Sơn có hai mùa
lễ hội. Lễ hội mùa xuân diễn ra từ ngày
16 - 23 tháng Giêng Âm lịch, tưởng
niệm ngày mất của Thiền sư Huyền
Quang với nhiều nghi lễ đặc sắc như:
Lễ khai hội, lễ rước nước, lễ cúng đàn
mông sơn thí thực và lễ tế trời đất trên
núi Ngũ nhạc linh từ cùng các hội như
đấu vật, trò chơi dân gian, đầu cờ tướng,
cờ người, hát quan họ. Lễ hội mùa thu
diễn ra từ ngày 16 - 20 tháng 8 Âm lịch,
tưởng niệm ngày mất của Anh hùng dân
tộc, danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn
Trãi. Trong đó có nhiều hoạt động như:
Lễ khai hội, lễ Diễn xướng hầu Thánh,
Lễ hội quân trên sông Lục đầu, lễ cầu
siêu và hội hoa đăng, cùng các trò chơi
dân tộc như bơi, đấu vật. Đây cũng là
dịp tôn vinh các bậc tiền nhân có công
xây dựng Thiền phái Trúc Lâm, xây dựng
đất nước, chống giặc ngoại xâm... Với
đạo lí uống nước nhớ nguồn, lễ hội được
cộng đồng tổ chức mang tính chất như
cầu nối giữa quá khứ với hiện tại, giúp
thế hệ trẻ bồi đắp thêm lòng tự hào về
truyền thống quê hương, đất nước. Đặc
biệt, lễ hội đã gắn bó với làng xã, địa
danh, vùng đất như một thành tố không
thể thiếu trong đời sống cộng đồng.
MAI CHI
Hướng dẫn viên đang thuyết minh cho du khách chiêm bái chùa
Cửu phẩm liên hoa
Các bức La hán tại chùa