46 / 64
46
ĐI LÀ ĐẾN
C
hùa Côn Sơn, hay còn gọi là
chùa Hun, nằm dưới chân núi
Côn Sơn có tên chữ là
Thiên
Tư Phúc tự
, nghĩa là chùa được
trời ban cho phước lành. Chùa được xây
dựng từ thế kỉ thứ 10 và được mở rộng rất
nguy nga đồ sộ vào thời Trần thế kỉ 13.
Kiến trúc chùa được xây theo kiểu chữ
công, bao gồm: Tiền đường, Thiêu hương,
Thượng điện, nhà thờ Tổ. Thượng điện là
nơi thờ Phật, trong đó có những tượng Phật
cao tới 3 mét. Phía sau chùa là nhà Tổ,
có tượng Trúc Lâm tam tổ (Vua Trần Nhân
Tông, Pháp Loan, Tổ thứ hai của Thiền
phái Phật giáo Trúc Lâm và Thiền sư
Huyền Quang), cùng với tượng Đại Tư Đồ
Trần Nguyên Đán và Anh hùng dân tộc,
danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi.
Theo văn bia và các tài liệu thì năm 1329,
Thiền sư Pháp Loan, Tổ thứ hai của Thiền
phái Phật giáo Trúc Lâm đã về trùng tu,
tôn tạo và mở rộng chùa. Sau đó Thiền sư
Huyền Quang, Tổ thứ ba của Thiền phái
Phật giáo Trúc Lâm, về đây hoằng dương
phật pháp (truyền bá Phật pháp), mở rộng
phong cảnh chùa, in kinh, đúc tượng và
đưa Côn Sơn thành một trong những trung
tâm của Thiền phái Phật giáo Trúc Lâm.
Bước vào khuôn viên chùa, cảm
nhận rõ khung cảnh thanh bình, cổ
kính. Có kiến trúc cung đình, phía trước
chùa là hồ bán nguyệt, với cổng tam
quan. Đường vào Tam quan lát gạch,
chạy dài dưới hàng thông trăm năm tuổi
xen lẫn những tán vải thiều xum xuê.
Tam quan có 2 tầng 8 mái với các họa
tiết hoa lá, mây tản cách điệu của nền
nghệ thuật kiến trúc thời Lê. Sau khi
thắp nén nhang thơm lễ Phật, chúng tôi
đã mê mải ngắm nghía kiến trúc độc
đáo của chùa với những hình trạm khắc
mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Việt
Nam. Hệ thống điêu khắc, trạm khắc
của chùa Côn Sơn tuân thủ theo mô típ
Tứ linh quần hùng là long (rồng) ly (kỳ
lân), quy (rùa), phượng (chim phượng
hoàng) và tứ quý gồm các loại cây quý:
tùng, cúc, trúc, mai. Ngoài tứ linh, các
bức trạm trổ trên mái chùa xuất hiện cả
những con cua, cá, hươu, nai… trong đó
các con vật đều quay đầu trong Phật
điện, thể hiện ý nghĩa bình đẳng của
Phật pháp, con người và chúng sinh đều
có thể được Đức Phật giáo hóa và trở
thành người tốt.
Chùa Côn Sơn còn giữ lại được rất
nhiều các di vật và cổ vật có giá trị,
trong đó có hệ thống văn bia có niên
đại từ thế kỉ thứ 13 đến 18. Tiêu biểu
là 4 tấm bia bài trí ở sân chùa. Bên tay
phải là tấm bia Thanh hư động, đây là
ngự bút của vua Trần Duệ Tông viết tặng
VỀ XỨ ĐÔNG
chiêm bái Thiên Tư Phúc tự
LẦN THEO CÂU TƯƠNG TRUYỀN
CÔN SƠN, YÊN TỬ, QUỲNH LÂM/
NẾU AI CHƯA ĐẾN, THIỀN TÂM
CHƯA THÀNH,
MỘT NGÀY ĐẦU
ĐÔNG, CHÚNG TÔI ĐÃ VỀ XỨ
ĐÔNG VÃN CẢNH CHÙA CÔN
SƠN - MỘT TRONG NHỮNG
TRUNG TÂM CỦA THIỀN PHÁI
PHẬT GIÁO TRÚC LÂM.
Kiến trúc chùa Côn Sơn
Hàng thông trăm năm tuổi