49 / 92
49
bản phân cảnh phim thật kĩ và chặt
chẽ. Phim được cấu tứ thành ba trường
đoạn chính.
Một là, Nguyễn Tất Thành - Văn Ba
ra đi tìm đường cứu nước, mở đầu của
hành trình vạn dặm dài ba mươi năm
hoạt động ở nước ngoài của Người. Đây
là giai đoạn, từ chủ nghĩa yêu nước,
Người đến được với cách mạng vô sản.
Hai là, thời kì Người tham gia sáng
lập Đảng Cộng sản Pháp, tiền đề cho
việc lựa chọn con đường cứu nước, giải
phóng dân tộc. Giai đoạn này, Người còn
là chủ bút báo Người cùng khổ và cho ra
đời tác phẩm quan trọng
Bản án chế độ
thực dân.
Đây là bản cáo trạng đối với
chủ nghĩa đế quốc, thức tỉnh nhân dân
Việt Nam và các dân tộc bị áp bức trên
toàn thế giới.
Ba là, giai đoạn Người chuẩn bị về
lí luận cho sự ra đời của Đảng Cộng sản
Việt Nam và chỉ đạo phong trào cách
mạng Việt Nam tiến hành cuộc cách
mạng giải phóng dân tộc. Giai
đoạn này có nhiều
sự kiện đặc
biệt: Ngày
03/02/1930,
dưới sự chủ trì
của Nguyễn Ái
Quốc tại Hương
Cảng (Trung
Quốc), Đảng Cộng
sản Việt Nam ra
đời, chấm dứt sự
khủng hoảng về
đường lối chính trị, về con đường cứu
nước, cứu dân…; Ngày 28/1/1941, tại
cột mốc 108 biên giới Việt Trung, sau 30
năm bôn ba tìm đường cứu nước, Người
đã bí mật trở về nước trực tiếp chỉ đạo
cách mạng Việt Nam; Ngày 2/9/1945,
đỉnh cao kết quả của hành trình tìm
đường cứu nước, giải phóng dân tộc đó
là sự ra đời của Tuyên ngôn Độc lập và
nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Với tư cách là đạo diễn, anh có
thể chia sẻ thêm về hành trình
Người đi
tìm hình của nước
đã được ê kíp tái
hiện trong phim?
Trong hành trình làm phim lần này,
chúng tôi đã trở lại đất Nghệ An, về làng
Sen quê Bác. Ở quê nội và quê ngoại
của Bác Hồ, những ngôi nhà tranh đơn
sơ Bác đã sống thuở ấu thơ tạo nên vẻ
bình dị của một vùng di tích thiêng liêng.
Từ Nghệ An, đoàn làm phim đi tiếp vào
Thừa Thiên Huế, nơi Bác và gia đình đã
có 10 năm sống, lao động và học tập.
Đây cũng chính là nơi Người đã chứng
kiến nỗi gian lao, nỗi đau của gia đình
đến tột cùng khi mất mẹ, mất em.
Từ Huế, hành trình tìm đường cứu
nước của Người đã đưa chúng tôi tới
ngôi trường nhỏ Dục Thanh thuộc tỉnh
Bình Thuận. Năm 1910, Nguyễn Tất
Thành tròn 20 tuổi và trở thành thầy
giáo trẻ nhất ở đây. Điểm tới tiếp
theo của chúng tôi là Sài Gòn - thành phố
Hồ Chí Minh ngày nay. Tại nơi này, 105
năm trước, con tàu Latouche Tréville đã
đưa người thanh niên yêu nước Nguyễn
Tất Thành rời cảng Sài Gòn đến Singapore,
Colombia, Cảng Said (Ai Cập), Cảng
Marseille (Pháp)… rồi cập bến Le Havre
để thực hiện hành trình tìm đường cứu
nước qua ba châu, bốn biển như chúng ta
đã biết.
Trở lại những nơi mà hơn 100
năm trước Bác Hồ đã sống, học tập và
làm việc, địa danh lịch sử nào để lại cho
anh ấn tượng sâu sắc nhất? Thủ pháp
điện ảnh nào đã được anh lựa chọn cho
bộ phim này?
Người đi tìm hình của nước
là phim
tài liệu chính luận nên tôi chọn lối kể
chuyện chân thật và cô đọng. Bên cạnh
các tư liệu lịch sử, các luận điểm được
làm rõ thông qua các ý kiến phân tích,
đánh giá của các nhà nghiên cứu. Chúng
tôi tiến hành ghi hình ở rất nhiều nơi
như: Bến cảng Nhà Rồng - điểm xuất
phát của hành trình cứu nước; Cột mốc
108 Cao Bằng - nơi Bác về nước lãnh
đạo cách mạng Việt Nam giành lại độc
lập tự do cho đất nước; Nghệ An - quê
hương Người… Mỗi địa danh đều có
ý nghĩa và vai trò nhất định trong việc
hun đúc lòng yêu nước và ý chí quyết
tâm phải tìm ra con đường cứu nước của
Người nhưng Huế là nơi để lại cho tôi
ấn tượng sâu sắc nhất. Đây là nơi Bác
cùng gia đình đã trải qua những năm
tháng khó khăn, cơ cực nhất. Đây cũng
là nơi Người tận mắt chứng kiến nỗi
nhục mất nước, mất tự do của cả một
quốc gia, dân tộc. Thời gian sống ở Huế
không dài nhưng có ý nghĩa đặc biệt
quan trọng đối với việc hình thành nhân
cách Hồ Chí Minh
sau này.
Phim tài liệu
Người đi tìm hình
của nước
đưa đến cho
khán giả cái nhìn
khái quát và
xuyên suốt về con
đường cứu nước
của Bác. Với bộ
phim này, anh còn
điều gì muốn nhắn
nhủ tới khán giả?
Để tìm ra con đường
cứu nước và vận dụng
sáng tạo vào hoàn cảnh
thực tế của Việt Nam, Bác
Hồ đã phải trải một hành trình dài đầy
gian nan, nhiều năm sống bằng lao động
cực nhọc, thậm chí hai lần bị bắt và tù
đày… Đặc biệt, với bộ óc thông minh,
Người đã tiếp cận với nhiều nền văn hóa,
biết nhiều ngoại ngữ, có vốn tri thức uyên
bác về nhiều mặt, vừa yêu nước vừa có
tinh thần quốc tế trong sáng. Sáu mươi
năm hoạt động cách mạng liên tục, Người
đã dâng trọn cuộc đời mình cho nhân dân
Việt Nam, dân tộc Việt Nam. Bộ phim là
một bằng chứng sống động nhất về cuộc
đời hoạt động cách mạng sôi nổi, phong
phú của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh
hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn
hóa thế giới.
Cảm ơn anh!
Trần Yến
(Thực hiện)
Trường Quốc học Huế
Học sinh xem triển lãm tại
triển lãm Bảo tàng HCM - TP HCM
Đình Tân Trào nơi họp
Quốc dân đại hội Tân Trào