56 / 92
56
Các phóngviên ĐỗVinh, Mai
Khương, Đình Hiệp - Ban
Thời sự Đài THVN đã thâm
nhập vào các nhà máy, bãi
vàng, đặc biệt là “địa
ngục vàng” sâu hàng ngàn
mét ăn sâu vào núi ở
Quảng Nam để thực hiện
series phóng sự gây tiếng
vang. Đây thực sự là
chuyến tác nghiệp đầy rủi
ro khi phải đối mặt với xã
hội đen, với nhiều nguy cơ
ảnh hưởng đến tính mạng.
Series phóng sự
Khai thác vàng
và những hệ lụy
dài 7 kì do phóng
viên Đỗ Vinh làm chủ đề tài đã được
Ban Thời sự
-
Đài THVN trao giải
phóng sự xuất sắc quý 2. Động lực
nào khiến Đỗ Vinh và ekip của mình
là Mai Khương - Đình Hiệp quyết
tâm thực hiện một đề tài “xương”
như vậy?
Quảng Nam có diện tích hơn
10.000km 2 , trong đó hơn 70% diện
tích ở miền núi hầu hết đều có vàng sa
khoáng và vàng gốc (vàng đá). Nhiều
mỏ vàng ở Quảng Nam có trữ lượng
lớn nhất cả nước như Bồng Miêu và
Phước Sơn được xem là “những cánh
đồng vàng bất tận”. Vì vậy mà hàng
chục năm nay, doanh nghiệp được cấp
phép và cả các nhóm khai thác vàng
trái phép mặc sức tận thu tài nguyên,
mặc sức đầu độc môi trường bằng hóa
chất độc hại. Kéo theo đó là các hệ lụy
bệnh tật do ô nhiễm môi trường; chết vì
tai nạn trong khai thác; chết do nghiện
ngập; nhà nước thất thu số tiền thuế
khổng lồ mà không có tổ chức, cá nhân
nào chịu trách nhiệm. Cụ thể là hai công
ty vàng Bồng Miêu và Phước Sơn thuộc
tập đoàn Besra (nước ngoài) khai thác
và xuất khẩu hơn 7 tấn vàng ròng nhưng
nợ thuế gần 500 tỉ đồng. Không chỉ chây
ỳ thực hiện nghĩa vụ thuế, tập đoàn này
còn nợ các doanh nghiệp và cá nhân ở
Quảng Nam hàng trăm tỉ đồng… Trước
đây, chúng tôi đã đề cập thực trạng này
nhưng chủ yếu dưới dạng phóng sự lẻ.
Còn lần này, dưới sự tổ chức sản xuất
rất chặt chẽ về nội dung và phương án
tác nghiệp của Hội đồng biên tập tin tức
kênh VTV8, chúng tôi được giao nhiệm
vụ thực hiện loạt phóng sự dài kì. Và
7 kì phóng sự cũng đã được lên sóng
VTV8 và VTV1 đúng kế hoạch:
Công
ty vàng Bồng Liêu khai thác chui; Tái
cơ cấu và số nợ 50 tỉ đồng tiền thuế;
Hết hạn giấy phép nhưng vẫn khai thác
;
Khai thác vàng ở vùng lõi khu bảo tồn
;
Bán mạng nơi địa ngục vàng
;
Quảng
Nam cần khẩn trương xử lí 2 công ty
vàng nợ thuế; Cần minh bạch trong
khai thác khoáng sản
.
Làm thế nào để ekip có thể lọt
qua tầm kiểm soát rất gắt gao của các
chủ hầm vàng - những đối tượng vì lợi
nhuận có thể sẵn sàng không từ một
thủ đoạn nào đối với những người gây
cản trở bọn chúng - để thâm nhập vào
sâu trong mỏ?
Thâm nhập vào nhà máy vàng, bãi
vàng hay hầm vàng trái phép là công
việc rất khó khăn, nếu không muốn nói
là mạo hiểm. Để phanh phui nhà máy
vàng Bồng Miêu hết hạn giấy phép khai
thác vàng nhưng vẫn hoạt động chui,
chúng tôi phải lọt qua ba lớp hàng rào
với ba vòng bảo vệ chuyên nghiệp.
Chúng tôi vào vai những người đi truy
quét vàng tặc và đã ghi hình thành công.
Còn đối với các hầm vàng trái phép
nằm sâu trong núi, chúng tôi phải đi bộ
mất cả nửa ngày đường rừng. Có khi
ekip cải trang thành những người đi làm
rừng hoặc các phu vàng mới lọt qua tầm
kiểm soát của đội quân cảnh giới ở bên
ngoài. Nếu ghi hình cùng với các đơn
vị chức năng đi truy quét thì khó mà có
những hình ảnh thực tế về hoạt động
khai thác vàng trái phép. Bãi vàng - nơi
tồn tại luật rừng, các đối tượng khai
thác vàng trái phép thường nghiện ma
túy, nhiễm HIV hoặc có tiền án, tiền
sự và luôn có vũ khí nóng. Vì vậy, mọi
phương án tự bảo vệ, tự ứng phó với
các tình huống xấu luôn được chúng tôi
đặt ra. Rủ thêm đồng nghiệp đáng tin
THÂM NHẬP “ĐỊA NGỤC VÀNG” ở QUẢNG NAM
Hàng rào bảo vệ mỏ vàng Bồng Miêu
Phóng viên tại hầm vàng sắp sập
VTV
Phía sau
Màn hình