20 / 92
20
-
Truyền hình
Dân ca Nam bộ
&
V
ăn hoá giải trí
ò
n
g
D
Vùng đất Nam bộ trù phú với nhiều dân tộc chung sống hòa hợp như: Kinh,
Hoa, Chăm, Khmer, Stiêng… đã tạo nên một kho tàng dân ca, dân nhạc và
dân vũ vô cùng phong phú. Trải qua bao biến thiên, thăng trầm của thời
cuộc, có thịnh có suy nhưng dòng chảy âm nhạc dân gian Nam bộ vẫn được
nhiều thế hệ kế thừa, duy trì và ngày càng được phổ biến rộng rãi.
D
ân ca gắn liền với người Việt
Nam nói chung cũng như người
dân Nam Bộ nói riêng từ khi còn
nằm trong nôi qua những bài hát ru,
đến các bài vè đồng dao của trẻ con,
những câu hò, điệu lý hát trong lúc lao
động sản xuất hay trong các lễ hội…
Nhắc đến miền đất phương Nam, phổ
biến nhất là hò và lí của người Kinh.
Những câu hò cất lên da diết nhưng
không kém phần hào sảng mang đậm
nghĩa tình của cư dân miền sông nước:
“
Hò……ơi… Hạt muối mặn ba năm còn
mặn. Củ gừng cay chín tháng vẫn còn
cay. Đạo vợ chồng quyết không có đổi
thay. Dù cho làm nên danh vọng. Hay
rủi có ăn mày ta cũng bên nhau. Hò……
ơi…” (Hò Đồng Tháp). Hò khá phổ biến
ở những địa phương gắn liền với sông
nước miệt vườn, mang một giai điệu
phóng khoáng, tự do rất phù hợp với
tính cách hào sảng của con người
phương Nam. Lối thơ lục bát của hò
Nam Bộ nói chung có thể được giữ
nguyên hoặc biến tấu dài hơn để hợp
với âm điệu của câu hò. Chính vì tính linh
hoạt này mà tất cả các tầng lớp quần
chúng đều có thể tham gia diễn tấu
những điệu hò, nhất là trong những
mùa cấy rộ, thi tài xem phường, hội nào
vừa cấy giỏi vừa hò hay…
Lý có cả ở 3 miền nhưng miền Nam
là nơi có nhiều điệu lý nhất như:
Lý chim
quyên, Lý chiều chiều, Lý mỹ hưng, Lý
chim xanh, Lý ngựa ô, Lý qua cầu, Lý Cái
Mơn
… Lý là điệu hát mà ca từ chính là
những câu ca dao được đệm lót thêm
một số nhóm từ, cụm từ. Chính nhờ ca
từ giản dị tươi vui, dí dỏm nên lý dễ đi
vào lòng người, rất được người bình
dân ưa chuộng
.
Lý còn thường được
đưa xen vào những bài vọng cổ, ca
nhạc cải lương vì trước hết, đó là một
điệu thức quen thuộc, dễ ca, có vui, có
buồn nên dễ cảm nhận. Với đề tài và nội
dung phản ánh mọi khía cạnh xảy ra
trong cuộc sống, cũng như dễ dàng biến
tấu cho phù hợp với từng thời cuộc nên
hò và lý đã đi sâu, gắn bó với nhân dân
Nam bộ mãi mãi không bao giờ có thể
tách rời.
Là cộng đồng dân cư đông thứ hai
tại Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL),
đồng bào Khmer có một nền văn hóa
đặc sắc và độc đáo. Khác với người
Kinh, người Khmer lại nổi bật với những
điệu dân nhạc, dân vũ và sân khấu dân
Piếc đom bôl miên
(Lời dạy người xưa)
Hò cấy - Bến Tre
Lý chèo đưa cá
ông - Kiên Giang