

Định kiến của xã hội, đặc biệt là đàn
ông, về những người phụ nữ làm nghề
này đã đẩy họ vào tình thế phải giấu
giếm công việc. 99% người mẫu hội họa
giấu gia đình và mọi người về nghề của
mình, cho dù đó là công việc rất trong
sáng, vì nghệ thuật. Đó cũng là trăn
trở của nhiều họa sĩ về “một công việc
hướng tới cái đẹp nhưng xã hội nhìn họ
luôn xấu”, như họa sĩ Nguyễn Hoàng
Tùng, giảng viên Khoa Sư phạm mĩ
thuật, trường ĐH Sư phạm Nghệ thuật
TƯ đã tâm sự khi trao đổi với chúng tôi.
Chính vì vậy, khi người mẫu Phương
Thị Minh Lan đồng ý tham gia, chúng
tôi cảm thấy rất bất ngờ và có cảm giác
phim đã hoàn thành được 50%.
Với yêu cầu đặc thù,
người mẫu hội họa thường
phải khỏa thân để các sinh
viên nghiên cứu, học tập tại
trường. Vì vậy, trước khi
quay, chúng tôi đã trao đổi
với quay phim rất kĩ để xử lí
ánh sáng, góc máy để tránh
góc quay dung tục. Đây thực
sự là thách thức đối với quay
phim cũng như đạo diễn. Bài
toán đặt ra là phải quay làm
sao để thể hiện rõ nhất công
việc của nghề mẫu hội họa. Nó là ranh
giới giữa nghệ thuật và góc nhìn xã hội
về một nghề nhưng thực chất là chỉ qua
một công việc của một người. Để thực
hiện được mục tiêu này, chúng tôi đã
sử dụng máy ảnh với các ống kính đơn
để quay các cảnh cận, đặc tả và chuyển
nét. Ngoài ra, chúng tôi còn sử dụng
ánh sáng đèn chuyên nghiệp để đánh
điểm, đánh ven thay vì
sử dụng đèn neon trong
phòng thực hành
của trường.
Xúc động nhất có
lẽ là buổi ghi hình tại
nhà riêng người mẫu
Phương Thị Minh Lan.
Cả ekip lặng người khi
ghi hình phân đoạn
nhân vật ở nhà. Căn nhà
hai tầng chỉ rộng 8m 2 với quá ít đồ đạc.
Qua tìm hiểu, chúng tôi mới biết, nghề
mẫu hội họa có thu nhập không cao.
Mỗi ngày đi làm của họ chỉ từ 350 - 500
nghìn. Ngày nắng cũng như mưa, mùa
đông cũng như mùa hè, họ đều phải cởi
bỏ quần áo để vào các thế mang tính tạo
hình nghệ thuật cao cho các sinh viên,
họa sĩ vẽ. Không chỉ là tạo hình nghệ
thuật mà vẻ mặt, làn da của người mẫu
cũng phải tạo được cảm hứng sáng tác
cho người vẽ. Nhiều người ngoài giới
hội họa vẫn nghĩ, vẽ giống như mẫu mới
là đẹp, là giỏi nhưng thực tế, chỉ riêng
dáng người làm mẫu đã đủ để họa sĩ
thăng hoa và gửi gắm bao cảm xúc, tư
duy về cái đẹp.
Đối với người
mẫu hội họa, người
hiểu họ nhất là họa sĩ
chứ không phải gia
đình. Họ đeo đuổi
nghề vì đam mê,
thứ đam mê mà chỉ
trong hội họa mới có.
Phần lớn người mẫu
đều nghèo, thậm chí
rất nghèo. Họ đến với nghề vì rất nhiều
lí do và lí do lớn nhất thường là vì họ
quá nghèo, phải tìm mọi cách để duy
trì cuộc sống. Sau này, niềm đam mê
mới ngấm dần và khiến họ không thể
từ bỏ. Vì thế, không ít người mẫu sau
khi con cái trưởng thành, có công việc
tốt, thu nhập cao hơn nhưng vẫn gắn bó
với nghề. Có những gia đình lúc đầu
chỉ có vợ nhưng sau cả chồng, thậm chí
các con đều tham gia làm mẫu. Nhân
vật của chúng tôi đã khóc khi tâm sự về
nghề. Những giọt nước mắt của sự tủi
thân lẫn hạnh phúc và sự sẻ chia. Nhờ
đó, chúng tôi đã có một câu chuyện thực
sự cảm động về nghề đặc biệt này.
Lắng nghe những tâm tư, tình cảm
của những người làm nghề người mẫu
hội họa khiến chúng tôi trăn trở nhiều
hơn về những nghề đặc biệt trong xã
hội. Vì định kiến xã hội, vì mặc cảm
và vì nhiều lí do, họ âm thầm nên rất ít
người hiểu và chia sẻ sự vất vả, hi sinh
của họ, thậm chí ngay cả những người
thân trong gia đình. Đây cũng là điều
mà chúng tôi - những người thực hiện
series PTL
Nghề đặc biệt
muốn gửi tới
khán giả qua tập phim
Nghề người mẫu
hội họa.
Yến Trần
(Ghi)
Ghi hình nhân vật làm mẫu cho sinh viên vẽ
Ghi hình tại nhà nhân vật trong
căn phòng 8m
2
Đối với người mẫu hội họa, người
hiểu họ nhất là họa sĩ chứ không
phải gia đình. Họ đeo đuổi nghề
vì đam mê, thứ đam mê chỉ có
trong hội họa. Họ đến với nghề vì
rất nhiều lí do nhưng dần dần,
niềm đam mê nghề ngấm dần và
khiến họ không thể từ bỏ.
Ekip làm phim phỏng vấn họa sĩ Hoàng Tùng
63