23 / 92
23
Vẻ đẹp của tranh bích họa thôi thúc tôi
tìm về những làng ngoại thành khác. Tôi
nhận ra không chỉ ở Đông Khê, mà các
xã Hồng Thái, Nam Triều, Đại Thắng…
(huyện Phú Xuyên); xã Tích Giang, Phụng
Thượng… (huyện Phúc Thọ) cũng được
trang hoàng bởi bích họa.
Ai đến làng Tạ Xá, xã Đại Thắng
(Phú Xuyên) sẽ bất ngờ bởi cách “phân
công” nhiệm vụ rất văn hóa nơi đây. Mỗi
xóm đều xây dựng cổng và được kẻ vẽ
tên xóm, khẩu hiệu. Ví dụ: cổng xóm đình
được ghi:
XÓM ĐÌNH Xanh - sạch - đẹp;
XÓM CHÙA đoàn kết - thanh lịch - văn
minh…
Tạ Xá là làng yêu văn nghệ tuồng,
chèo, cũng là nơi sinh ra không ít người có
khả năng hội họa. Làng đã phối hợp, cắt
cử người vẽ tranh tường tạo thêm cảnh
sắc. Mỗi bức mang một chủ đề khác nhau,
như: cảnh lễ hội làng truyền thống, cánh
đồng mẫu lớn, cảnh dọn dẹp đường làng
ngõ xóm, cảnh mô tả hoạt động sản xuất
chăn nuôi…
Khi xuôi sông Hồng đến làng Chử Xá
thuộc xã Văn Đức (huyện Gia Lâm), tôi
càng bất ngờ khi nơi đây đã trở thành “làng
bích họa” với hàng chục bức tranh tường
đẹp. Chử Xá nằm giữa vùng đất bãi rộng,
màu mỡ, bằng phẳng sông nước hữu tình,
gọi là bãi Tự Nhiên. Từ lâu, Chử Xá được
biết đến là mảnh đất trồng rau, củ quả nổi
tiếng cung cấp cho thủ đô Hà Nội và nhiều
tỉnh xung quanh. Vì là đất rau nên tranh
cũng tập trung vào đề tài nét đẹp của một
vùng quê nông nghiệp, mô hình du lịch
cộng đồng. Người vẽ bích họa là các sinh
viên của trường Đại học Sư phạm nghệ
thuật Trung ương, một trong số đó là con
em của làng. Các bạn hăng say thực hiện
theo dự án cấp xã, thổi hồn vào từng bức
vẽ sinh động, ngộ nghĩnh, được người dân
nhiệt tình ủng hộ.
Ông Trần Xuân Điệu, Chủ tịch UBND xã
Văn Đức (huyện Gia Lâm), chia sẻ: “Các
bức tranh trong làng thể hiện rõ nét không
khí sản xuất nông nghiệp, nhiều bức tranh
về rau, củ, quả rất ngộ và đẹp đang được
trồng ở đây. Do vậy đó cũng là cách để xây
dựng thương hiệu, nhãn hiệu rau an toàn
Văn Đức, phát triển vùng sản xuất rau an
toàn đã có truyền thống nhiều năm qua”.
Thôn quê thêm nhiều
sức sống
Tạo sức sống mới cho những bức
tường xám, những con ngõ, con phố màu
rêu là chuyện chẳng mới. Nhưng những
đề án, sự chung tay làm đẹp làng quê
bằng tranh tường khiến chúng ta vui vì
con người đã và đang tích cực có những
hành động bảo vệ môi trường. Gắn bó với
quê hương, ông Lâm Văn Điện, Chủ tịch
UBND xã Nam Triều (Phú Xuyên), tâm
sự: “Xã Nam Triều có nhiều chiếc cổng,
con ngõ còn nhuốm màu thời gian, tường
gạch rêu phong. Trong quá trình xây dựng
Nông thôn mới, nâng cao các tiêu chí,
chúng tôi đã mở rộng các góc “cua” trong
thôn, xóm... phục vụ nhu cầu đi lại của
nhân dân. Đường làng, ngõ xóm mở rộng
được thì cũng sẽ tạo “đất” cho các bức
tranh tường. Hiện nay, ở khu vực trường
học nằm trên đường chính của xã đã có
đường tranh và hoa, tạo không gian rất
đẹp. Chúng tôi sẽ từng bước tăng thêm
diện tích tranh tường thể hiện vẻ đẹp nông
thôn đang tiếp tục đổi mới”.
Tôi đã đến một số làng bích họa
trong cả nước và nhận thấy những giá
trị tuyệt vời khi cảnh quan của nhiều ngôi
làng được thay đổi. Tranh tường là món
đồ trang sức tuyệt diệu vùng nông thôn,
đang làm cả nhiệm vụ lấn rác. Khi có tranh
tường, người ta cũng ngại ngùng khi bỏ
rác ra đường. Đây là cách nhắc khéo,
nhắc bằng nghệ thuật, rằng mỗi người hãy
chung tay vì môi trường chung của nông
thôn ngoại thành Hà Nội. Bích họa đã “nói”
được rất nhiều và đang ăn sâu vào đời
sống văn hóa, tinh thần của người dân.
Bích họa, như những bút tích của tình yêu
quê, của mùa xuân rộn ràng, thắm đượm.
Diên Khánh
Ước sao một mai, sẽ nhiều làng nông
thôn ngoại thành Hà Nội không chỉ phát
triển, đô thị hóa, mà hoa vẫn được nở
trên tường xám, những sinh hoạt văn
hóa làng, cảnh đẹp quê hương đất nước
đổi mới sẽ lan sang nhiều làng khác.
Tranh tường làng Đông Khê, xã Đan Phượng (huyện Đan Phượng)
Vẻ đẹp tranh tường Chử Xá.