10 / 64
10
K
hông thể phủ nhận rằng, các
nước Âu Mỹ đã rất thành công
trong việc sản xuất hàng loạt
chương trình truyền hình thực
tế (THTT) thuộc đủ mọi thể loại: ca hát
(phổ biến nhất), khiêu vũ, nấu ăn, trình
diễn thời trang, thiết kế… dành cho mọi
đối tượng từ chuyên nghiệp tới không
chuyên, từ người lớn tới trẻ em, từ các
ngôi sao giàu có, nổi tiếng đến người vô
gia cư, thất nghiệp… Đây cũng là những
chương trình mang đậm chất phương
Tây, thể hiện qua việc đề cao các giá
trị mang tính cá nhân, tôn trọng sự khác
biệt, các phát ngôn thẳng thật, không
loại trừ yếu tố gây sốc và đậm tính giải
trí. Nhờ bề dày kinh nghiệm của các nhà
sản xuất lão luyện, tài năng, những giá
trị, định hướng ấy được thể hiện một
cách khéo léo qua các format thi thố
đầy hấp dẫn. Các chương trình như
Idol,
The Voice, So You Think You Can Dance,
MasterChef, Got Talent
…
đã vượt qua rào
cản biên giới để được phổ biến tại cả
trăm quốc gia với rất nhiều phiên bản
khác nhau.
Trong trào lưu THTT sôi nổi khắp thế
giới, Việt Nam được xem là khá nhanh
chân, nhạy bén trong việc mua bản
quyền thực hiện các chương trình đang
ăn khách nhất. Có format mới chỉ lên
sóng ở Mỹ chưa lâu và thuộc diện rất
phức tạp để triển khai thực hiện nhưng
đã có ngay phiên bản Việt như trường
hợp của
The Voice
. Khi Việt hóa, như
một điều tất yếu, các format nức tiếng
trên cần có sự điều chỉnh thích hợp cho
phù hợp với khán giả và thực tế tại Việt
Nam. Trong quá trình “bản địa hóa” ấy,
nhiều yếu tố được xem là hấp dẫn, chất
riêng của các format có thể phải gạn lọc
dẫn đến cảm giác chưa ưng ý, chưa hài
lòng trong bộ phận khán giả có điều
kiện theo dõi cả phiên bản gốc và phiên
bản Việt. Những phát ngôn thẳng tuột
đến khó tin của giám khảo, phản ứng
thái quá của thí sinh, các màn trình diễn
nhạy cảm… ít có cơ hội lên sóng, nếu
xuất hiện thì lại bị khoác mác scandal,
chiêu trò, gây tranh cãi. Trong chừng
mực nào đó, sở dĩ các format ăn khách
hàng đầu trên thế giới chưa chứng tỏ hết
sức mạnh khi về màn ảnh nhỏ Việt có lẽ
vì chưa tìm được cách dung hòa tốt nhất
giữa chất phương Tây đặc trưng với tâm
lí, thị hiếu người Á Đông.
Với các format truyền hình thực tế
xuất xứ từ các nước châu Á láng giềng,
việc tìm kiếm tiếng nói chung, cách thực
hiện xem ra đơn giản hơn. Từ các
chương trình Nhật Bản như:
Hành trình
kết nối trái tim, Con đã lớn khôn, Bạn
đường hợp ý, Vợ chồng son
, tới cơn sốt
xứ sở Kim Chi mang tên
Bố ơi, mình đi
đâu thế
? đều không quá khó khăn khi
chuyển sang phiên bản Việt. Bởi lẽ, cách
thức thực hiện theo kiểu hành trình trải
nghiệm, khám phá, hướng tới việc tìm
kiếm những giá trị tốt đẹp, tích cực trong
cuộc sống, trong các mối quan hệ… phù
hợp với khán giả châu Á vốn ưa thích
việc hướng tới bạn bè, gia đình, tập thể
hơn là quá đề cao cái tôi. Các format
của Hàn Quốc còn chú trọng đưa người
nổi tiếng vào các thử thách, trải nghiệm
Bố ơi, mình đi đâu thế, phiên bản Trung Quốc
Dòng chảy âm thầm, bền bỉ
Truyền hình thực tế châu Á
Xét về mức độ nổi tiếng, tầm ảnh
hưởng, độ ăn khách, hiếm chương
trình truyền hình thực tế nào ra đời
tại châu Á có thể sánh được với các
đại gia đến từ Âu - Mỹ. Nhưng bằng
sự gần gũi với thị hiếu, tập quán của
khu vực, những chương trình truyền
hình thực tế đến từ Hàn Quốc, Nhật
Bản, Trung Quốc đã từng bước chiếm
được thiện cảm của người dân Việt.
Bố ơi, mình đi đâu thế? phiên bản Việt
C
âu chuyện truyền hình