25 / 120
Xuân Canh Tý 2020
25
NHỮNG NHÂN VẬT ĐẶC BIỆT
Khác với nhiều bộ phim tài liệu khác, mỗi nhân vật
trong
Hai đất nước một trái tim
đều là một nhân vật độc
lập gắn với một câu chuyện, một sự kiện quan trọng
nào đó. Họ là nhân chứng, là người trong cuộc chứ
không phải là người bình luận. Với số lượng nhân vật
lên tới gần 50 người, được trải dài từ Nam ra Bắc ở
Việt Nam và nhiều địa điểm, tỉnh thành của Liên bang
Nga. Tại Việt Nam, cuộc phỏng vấn các nhân vật cũng
đã đi đến nhiều tỉnh thành như: Hà Nội, Hải Phòng,
Hoà Bình, Nha Trang, TP HCM, Vũng Tàu… Hai nhóm
làm phim đã có 1 tháng tác nghiệp tại Nga (từ
7/12/2019- 7//1/2020) và đi đến nhiều địa danh của
Liên bang Nga như Matxcova, Saint Petersburg,
Vladivostok, Sochi, Krasnodar, Kaluga, Lipetsk, Baku,
Siberria để phỏng vấn, ghi hình các nhân vật, sự kiện.
Dù đã liên hệ trước đó cả tháng, tính toán cẩn thận
từng nơi di chuyển, từng nhân vật sẽ phỏng vấn
nhưng ekip cũng gặp không ít tình huống khó khăn.
Trong kế hoạch, cuộc gặp gỡ du hành gia Popov sẽ
diễn ra ở Matxcơva, nhưng ông đã nghỉ hưu ở một
vùng ngoại ô và không thích nói về mình. Đoàn làm
phim đã đến tận nơi để thuyết phục và thật may khi họ
gợi lại câu chuyện bay lên vũ trụ tháng 7/1980 và cùng
làm việc với nhà du hành của Việt Nam - Phạm Tuân
trong suốt 7 ngày trên tổ hợp Chào mừng 6, ông rất
phấn khích. Câu chuyện đó đã khơi gọi thời trai trẻ của
ông, thời hoàng kim của Liên Xô và tình bạn thân thiết
giữa ông và Phạm Tuân trong nhiều năm sau đó. Ông
Popov đã đồng ý chia sẻ nhiều điều thú vị với tất cả
tình cảm yêu quý và trân trọng.
Trong dự án đặc biệt này, còn có sự tham gia của
rất nhiều lãnh đạo Đảng và Nhà nước như: Tổng bí
thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng; Thủ tướng
Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Nguyễn Phó Thủ
tướng Vũ Khoan (từng học tập tại Liên Xô, là người
tham gia đóng góp không nhỏ cho quan hệ giữa hai
quốc gia trong những năm đất nước đổi mới) và nhiều
nhân vật đã và đang gắn bó với nước Nga như: TGĐ
Đài truyền hình Việt Nam - Ông Trần Bình Minh, Chủ
tịch Hội hữu nghị Việt – Nga, Chủ tịch Hội hữu nghị
Nga – Việt; Ông Ngô Đức Mạnh – Đại sứ Việt Nam tại
Liên bang Nga; Trung tướng, Anh hùng lực lượng vũ
trang Phạm Tuân. Phim còn có sự đồng hành của
nhiều nhà khoa học, nhà văn hóa ở các lĩnh vực khác
nhau như: Trần Đăng Khoa, Thúy Toán, Lê Phúc
Nguyên, Phạm Tiến Dũng… cùng những doanh nhân
đã và đang có nhiều dự án kinh doanh tại Nga. Ekip
cũng đã phải liên hệ và chuẩn bị rất cẩn thận cho việc
tiếp cận và phỏng vấn các nhân vật tại Nga như: ông
Konstantin V.Vnukov – Đại sứ Liên bang Nga tại Việt
Nam; GS, Viện sĩ Lopukhin Yuri Mikhailovich (Ông
nguyên là Hiệu trưởng Trưởng Đại học y khoa
Matxcova số 2, từng sang Việt Nam giúp đỡ thực hiện
bảo quản thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh) và nhiều nhân
vật lãnh đạo của một số thành phố của Nga, người
thiết kế tượng Bác Hồ tại Vladivostok...
HÀNH TRÌNH ĐẶT CHÂN ĐẾN
“VÙNG CẤM”
Điều ấn tượng nhất của nhóm làm phim tài liệu là
chuyến tác nghiệp, tiếp cận dự án khai thác dầu khí
của Việt Nam tại khu tự trị Nenetskiy. Địa điểm này
cách trung tâm Naryan - Mar hơn 200km qua vùng
băng tuyết rộng hàng vạn km
2
bằng máy bay trực
thăng khiến mọi người phấn chấn. Đây là vùng đầm
lầy rộng hàng vạn km
2
, biệt lập với các vùng lân cận,
mùa đông phủ lớp băng tuyết dày hơn 1m. Mỗi năm
chỉ 3 tháng hè là có nắng, 21 tiếng trong ngày tràn
ngập ánh sáng và mặt trời chỉ lặn trong 3 tiếng.
Ngược lại, 9 tháng mùa đông thì mỗi ngày chỉ có 3
tiếng có ánh sáng, còn lại là màn đêm bao phủ. Thổ
dân là người Nenets gốc Á sống bằng nghề nuôi tuần
lộc và đánh bắt cá. Đến bây giờ họ vẫn sống du mục
và sinh hoạt trong các ngôi nhà chum được làm bằng
da tuần lộc. Khu vực khai thác dầu gần như không có
người ở vì thời tiết quá khắc nghiệt, chỉ có một số loài
thú như gấu, tuần lộc, cáo, thỏ và ít loài cây bụi tồn
tại được. Dự án khai thác dầu khí hợp tác giữa Tập
đoàn dầu khí Việt Nam với Công ty Dầu khí
Zarubezhneft hình thành liên doanh Rusvietpetro từ
năm 2008 và là một trong những dự án thành công
nhất của Việt Nam đầu tư ra nước ngoài. Đến nay,
liên doanh đã đem về cho phía Việt Nam 1,5 tỷ USD.
Đây cũng là sự ưu đãi đặc biệt của Chính phủ Liên
bang Nga đối với Việt Nam bởi rất ít nhà đầu tư nước
ngoài được Chính phủ Liên bang Nga cấp phép khai
thác tại lãnh thổ Nga. Mặt khác, nó cũng nói lên quan
hệ ngoại giao tốt đẹp giữa hai nước và điều đó đã tạo
cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư thành
công tại Nga. Thời điểm đoàn làm phim đến, cả một
vùng hàng vạn km
2
toàn băng tuyết, nhiệt độ -20
0
C
và họ phải tác nghiệp trong gần 5 tiếng đồng hồ.
Trước khi lên trực thăng, họ được trang bị bảo hộ đặc
biệt để chống lại cái lạnh, gió, sau khi xuống máy bay,
họ tiếp tục được hướng dẫn kĩ càng và chuyển sang
mặc đồ có thiết bị báo khí độc, đi xe đặc chủng tới
những điểm cho phép ghi hình.
Khi đạo diễn Hoàng Long đặt vấn đề với phía Nga
về việc tác nghiệp ở đây, phía bạn đã họp bàn rất kĩ
rồi mới trả lời đồng ý. Thực tế, chưa có một phóng viên
nào của Nga được tới đó và ekip của VTV là những
phóng viên đầu tiên đưa tin từ khu tự trị Nenetskiy.
“Chúng tôi là đoàn truyền hình đầu tiên được cấp phép
tới đây để làm phim. Trước đó, vị trí này ngoài bên nhà
thầu thi công và cán bộ nhân viên trực tiếp làm việc thì
chưa ai tới nên trên Google cũng không có bất cứ
thông tin nào. Đây là vùng cấm người ngoài đến”, đạo
diễn Hoàng Long chia sẻ. Tác nghiệp ở ngoài trời với
nhiệt độ lạnh như thế nên các thiết bị, máy móc rất
nhanh hết pin, tuy nhiên, do dự kiến được tình huống
này, ekip đã chuẩn bị kĩ không thì chuyến đi hiếm hoi
này sẽ trở thành sự tiếc nuối cho tất cả các thành viên.
Tuy nhiên, thành quả có được là những thông tin quý
giá và những cảnh quay từ trên trực thăng hay bên
dưới, kể cả Flycam đều rất ấn tượng.
Tập 1 của bộ phim
Hai đất nước một trái tim
dài
45 phút dự kiến phát sóng vào khung 20h10 phút
trên kênh VTV1 trước ngày kỉ niệm 70 năm quan
hệ Việt Nam – LB Nga (30/01/1950 – 30/01/2020).
Tập phim tập trung phác họa chân dung mối quan
hệ hữu nghị Việt Nam – Liên bang Nga qua
những sự kiện chính trị - ngoại giao - quân sự -
văn hóa - kinh tế - khoa học - giáo dục lớn qua
góc nhìn của những người trong cuộc và các nhà
nghiên cứu lịch sử của Nga và Việt Nam. 4 phim
tài liệu còn lại, dài 25 phút/1 tập, phát sóng lúc
20h10 phút trong tháng 2, 3, 4, 5/2020.
20 tập Kí sự dự kiến phát sóng vào khung 7h30
sáng từ Mùng 1 Tết Nguyên đán 2020 tới hết
tháng 02/2020. Mỗi tập kí sự đề cập đến một câu
chuyện khác nhau như: về một người Việt thuộc
thế hệ đầu tiên đặt chân đến Nga; tình cảm của
những người Nga với Bác Hồ, với Việt Nam;
Trường học lớn của Việt Nam tại Nga, về khóa
huấn luyện bay đêm của Anh hùng Phạm Tuân và
đồng đội với những người thầy Xô Viết, những
người yêu nước Nga qua âm nhạc; về Ban nhạc
Bạch Dương gồm hơn 40 thành viên là các Giáo
sư, tiến sĩ, kĩ sư, nhà giáo, nhà ngoại giao, các vụ
phó, vụ trưởng… lứa tuổi U90, U80, U70, phần
lớn được đào tạo tại Liên Xô cũ đã cùng nhau tập
luyện và biểu diễn âm nhạc Nga; về cuộc sống
của những người Việt tại Nga... Bên cạnh đó còn
là câu chuyện về sự gắn bó hợp tác Nga Việt
trong lĩnh vực kinh tế, văn hóa, ngoại giao...
Ghi hình tại tượng Lê Nin ở
Triển lãm thành tựu kinh tế Quốc dân LB Nga
Tác nghiệp tại khu tự trị Nenetskiy