13 / 92
13
ĐẮM SAY
Khèn Mông - vòng tròn bất tận
VŨ ĐIỆU KHÈN KHÔNG CHỈ LÀ
“HỒN CỐT” CỦA CỘNG ĐỒNG
NGƯỜI MÔNG MÀ CÒN CÓ CẢ
CÂU CHUYỆN THÚ VỊ VÀ ĐỘC
ĐÁO PHÍA SAU NÓ. ĐÓ LÀ NỘI
DUNG CỦA BỘ PHIM TÀI LIỆU -
NGHỆ THUẬT
KHÈN MÔNG -
VÒNG TRÒN BẤT TẬN
CỦA ĐẠO
DIỄN NGHIÊM NHAN
(
TTPS&PTL)
SẼ PHÁT SÓNG VÀO 17H NGÀY
MÙNG 4 TẾT TRÊN KÊNH VTV1.
ĐD Nghiêm Nhan (trái) trao đổi với các chàng trai H’Mông
D
ân tộc Mông là một tộc người ưa
văn nghệ, mỗi chàng trai Mông là
một nghệ sĩ. Hòa trong thiên
nhiên, họ góp phần làm phong
phú thêm đời sống tự nhiên trên những
đỉnh núi mờ sương hay vùng sơn cước.
Cây khèn Mông còn ẩn chứa cả dấu tích
lịch sử tộc người. Trải qua biết bao cuộc
thiên di, người Mông vẫn giữ gìn và lưu
truyền được hơn 100 làn điệu khèn
truyền thống, đó là một tài sản vô cùng
quý giá.
Âm nhạc của khèn kết hợp với vũ
điệu hợp thành một vòng tròn bất tận
diễn tả vòng luân hồi của sự sống và
phận người trong thế giới quan của
người Mông. Bởi thế, thổi khèn và nhảy
múa được coi là một trong những tiêu
chuẩn của đàn ông nơi đây. Cây khèn
Mông vừa là nhạc khí vừa là đạo cụ
múa. Các chàng trai thi tài múa khèn
trên bãi cỏ hay trên bãi đất bằng phẳng,
với những động tác múa đẹp mắt, nhịp
theo bước chân nhún, bước đi, bước
quay hay ôm khèn lộn người khỏe
khoắn. Không một người Mông nào thổi
khèn mà lại chịu để đôi
chân đứng yên, họ
thường tập hợp cùng
múa khèn với nhau,
chân đá rất đều và
khỏe, động tác phối
hợp chặt chẽ và nhịp
nhàng của chiếc khèn
nhạc khí hơi.
Trong phim tài liệu nghệ thuật
Khèn
Mông - vòng tròn bất tận
, sự ra đời của
khèn Mông, về cách chế tác chiếc khèn,
kĩ thuật thổi khèn được tái hiện bằng
ngôn ngữ hình ảnh đặc sắc, chân thực
và giàu tính nghệ thuật. Đặc biệt là câu
chuyện về sự gắn bó của chiếc khèn với
các cậu bé, chàng trai Mông và ý nghĩa
cuộc sống, quan niệm linh thiêng của họ
gắn với hình ảnh chiếc khèn như thế
nào. Để có 30 phút phim đầy ắp thông
tin về vũ điệu khèn Mông, đạo diễn
Nghiêm Nhan đã tự mình tìm hiểu nguồn
tin từ nhiều phía: các học giả văn hóa,
âm nhạc… nghiên cứu về khèn Mông,
tiếp cận và trò chuyện với các nghệ
nhân trẻ ở 2 xã: Sin Suối Hồ (huyện
Phong Thổ) và Xã Thèn Sin (huyện Tam
Đường) - Lai Châu. Đặc biệt, anh cùng
các đồng nghiệp đã trực tiếp khai thác,
trò chuyện với nghệ nhân chế tác khèn
Mông - Giàng A Giơ và nhà nghiên cứu
văn hóa dân gian Đỗ Thị Tấc để có được
những tư liệu chính xác, đáng quý về nét
văn hóa khèn.
Vượt lên trên rừng thẳm, non cao,
suối reo, thác chảy, tiếng khèn Mông là
tiếng của đại ngàn, là thanh âm của tự
nhiên, môi trường sống từ nhiều đời nay
của dân tộc Mông. Với đạo diễn Nghiêm
Nhan, anh không chỉ ấn tượng và thích
thú về nét văn hóa độc đáo của khèn
Mông mà còn trân trọng bởi những xúc
cảm, kiến thức mà câu chuyện phía sau
chiếc khèn mang lại.
NGUYÊN KHÔI
Vũ điệu Khèn Mông
XUÂN TRÊN SÓNG