86 / 92
Đình làng Mông Phụ
86
N
ếu thực sự muốn khám phá
những nét độc đáo và tận hưởng
không khí thanh bình, cổ kính
của làng Việt cổ, bạn hãy chọn một
ngày giữa tuần để đến Đường Lâm. Bởi
khi đó, bạn mới thực sự được sống như
những người con của làng, không chật
cứng ô tô, không nhộn nhịp khách ta,
khách Tây. Còn cuối tuần, với lượng
khách lúc nào cũng tấp nập thì cái làng
vốn thanh bình, nhỏ xinh đó trở nên quá
tải, hành trình khám phá ít nhiều sẽ kém
thú vị.
Cố GS Trần Quốc Vượng cho rằng,
Đường Lâm có vị thế đắc địa theo thế
tọa sơn vọng thủy: lưng tựa vào núi
Tản, mặt ngoảnh ra sông Hồng. Đây là
vùng đất cổ, một ấp hai vua và cũng là
tứ giác nước,
được bao bọc bởi sông Đà,
sông Tích - một chi lưu nối với sông Đà,
sông Đáy. Đến làng cổ, từ quốc lộ 32,
cách thị xã Sơn Tây chừng 4km, nhìn
sang phía trái, bạn sẽ bắt gặp hình ảnh
quen thuộc của làng Mông Phụ - một
biểu trưng đặc sắc của ngôi làng Việt cổ
truyền thống, đây là cổng làng cổ duy
nhất xây bằng đá ong còn lại ở Đường
Lâm. Cổng này đủ rộng để một chiếc xe
tải chạy qua, được làm theo kiểu
thượng
gia hạ môn
- trên là nhà, dưới là cổng.
Phía trên có khắc dòng chữ:
Thế hữu
hưng nghi đại,
nghĩa là cuộc đời muốn
được hưng thịnh cần phải thích nghi. Đó
là phương châm xử thế của người xưa
truyền lưu. Đến Đường Lâm vào một
ngày hè, bạn sẽ không khỏi xốn xang
trước hình ảnh cổng làng cổ nép dưới
bóng đa cổ thụ 300 tuổi, một bên là đầm
sen thơm ngát. Gió từ cánh đồng thổi
vào mát rượi. Tranh thủ trò chuyện với
các cụ già ngồi hóng mát dưới gốc cây
hay bà chủ quán nước gần đó, bạn sẽ có
những câu chuyện hay về làng cổ.
Khách du lịch vẫn quen gọi làng cổ
Đường Lâm nhưng thực ra, xã Đường
Lâm có tất cả 9 làng. Trong đó, trọng
tâm của làng cổ là làng Mông Phụ - nằm
trên thế đất hình con rồng. Đầu rồng
chính là nơi tọa lạc của đình Mông Phụ,
hai mắt là hai giếng đá ong cạnh đình,
râu tỏa ra các ngõ xóm, đuôi vắt về xóm
Sải. Nằm ở vị trí đắc địa, giữa ngã ba
trung tâm của làng nhưng lạ thay, ở vị
trí này, người đi ngược về xuôi không
ai quay lưng vào đình. Đình làng Mông
Phụ thờ Tản Viên Sơn Thánh, tọa ở vị
trí cao nhất làng, được thiết kế theo kiểu
chữ Công. Đình chính gồm tòa đại bái
năm gian, hai chái; hậu cung là một tòa
nhà nối ba gian giữa của đình ngoài kéo
dài ra phía sau. Mái đình võng nhẹ, hai
đầu nóc có chạm hình hai con rồng, góc
mái thường gọi là đao đình uốn ngược
lên thành hình rồng và đầu nghê nhìn
lên bờ dải có viền hoa thị. Mái đình lợp
ngói mũi hài… Đây là một trong 3 ngôi
đình cổ đẹp nhất xứ Đoài.
Bắt đầu từ đình làng, tỏa đi các ngõ
xóm là những con đường nhỏ lát gạch
Bát Tràng dẫn vào các ngôi nhà đá ong
rợp bóng cây xanh. Thật hiếm có một
ngôi làng nào lại giữ được nguyên vẹn
hàng trăm ngôi nhà cổ có niên đại từ
100 năm đến dưới 200 năm, được xây
bằng đá ong với mái ngói đỏ đã nhuốm
màu rêu phong như ở nơi đây. Thường
thì du khách chọn một, hai ngôi nhà
cổ nhất để ghé thăm nhưng nếu có thời
gian, bạn cứ đi dạo trong các ngõ nhỏ
hình xương cá của làng sẽ vô cùng thú
vị với những bờ tường đá ong cổ xen lẫn
“Sống chậm”
ở làng cổ Đường Lâm
Nằm ở vị trí vừa đủ xa để tách hẳn nơi đô thành ồn ào và đủ gần
để đi về trong ngày, làng cổ Đường Lâm luôn là lựa chọn hàng
đầu của du khách. Nhưng nếu chỉ xem lướt một hai căn nhà cổ,
dạo một vòng chụp ảnh cây đa, giếng nước, sân đình rồi về thì
thật đáng tiếc. “Sống chậm” một chút ở Đường Lâm, bạn sẽ khám
phá được rất nhiều điều thú vị ở vùng đất xứ Đoài mây trắng,
mảnh đất hai Vua địa linh nhân kiệt này.
VTV
du
lịch