40 / 64
40
PAY TV
Tòa thị chính thành phố
Đi là đến
Làng gốm Bàu Trúc được
xem là một trong những
làng gốm cổ nhất Đông
Nam Á còn tồn tại cho đến
ngày nay, nổi tiếng với
những sản phẩm gốm thủ
công và kĩ thuật nung gốm
độc đáo, mang đậm nét văn
hóa Chăm. Nằm ở ven quốc
lộ 1A, thuộc thị trấn
Phước Dân (Ninh Phước),
làng nghề này là điểm du
lịch văn hóa thú vị đối với
du khách mỗi lần ghé thăm
Ninh Thuận.
C
húng tôi ghé thăm làng
Gốm Bàu Trúc vào đúng
ngày trong làng có cỗ cưới.
Theo tục lệ của người Chăm nơi đây,
đám cưới một nhà, cả làng đều nghỉ.
Không lò gốm nào hoạt động, họ tập
trung vào ngày vui của gia đình có
đám cưới. Được một người làng giới
thiệu, chúng tôi đến gia đình ông
Đàng Xem, người được dân Bàu Trúc
đánh giá là “cao thủ” của nghề
gốm. Nhà dọc nhà ngang của ông,
đâu đâu cũng đều là sản phẩm
gốm, từ bình, chum, vại, tháp Chăm,
tượng nữ thần Siva… đến hình các
con vật.
Ông Đàng Xem kể lại câu chuyện
như đã thuộc lòng nhiều năm trước:
Hơn 10 năm trước, cả làng có chưa
đến 100 hộ theo nghề này và cũng
chỉ làm được chăng hay chớ vì sản
phẩm rất khó tiêu thụ. Lúc bấy giờ,
thỉnh thoảng mới có 5 - 7 du khách
ngoài tỉnh đến Ninh Thuận, ghé tham
quan Bàu Trúc, tiện thể mua vài món
gốm đất làm kỉ niệm. Thế nhưng,
tiếng lành đồn xa, sự độc đáo của
gốm đất nung Bàu Trúc đã vượt khỏi
ranh giới Ninh Thuận, lan tỏa khắp
trong Nam ngoài Bắc. Du khách tìm
đến Bàu Trúc ngày càng nhiều. Nghề
gốm vì thế ngày càng phát triển.
Theo truyền thuyết, Tổ của nghề
gốm Bàu Trúc là vợ chồng ông
Poklong Chanh. Hơn ngàn năm trước,
họ đã dạy phụ nữ trong làng cách
lấy, nắn, nung đất sét thành những
vật dụng bằng gốm nhằm phục vụ
cho cuộc sống, từ đó khai sinh ra
nghề gốm nơi đây. Nhớ ơn tổ nghề,
bà con Chăm ở làng gốm Bàu Trúc
đã lập đền thờ, tổ chức cúng tế
Poklong Chanh long trọng vào dịp lễ
hội Katê hàng năm, khoảng từ cuối
tháng 9 đến tháng 10 Dương lịch chứ
không có bàn thờ riêng tại nhà.
Nghệ nhân Đàng Xem cho biết,
nghề làm gốm đất rất vất vả, công
phu. Đầu tiên, người Bàu Trúc phải
đi lấy đất sét ở khu vực sông Quao,
cách làng gần 1 km. Chỉ có đất sét
ở vùng này mới đủ độ dẻo, mịn để
chế tác gốm. Chiều khách ở xa, ông
Đàng Xem vừa làm vừa nói chuyện
với chúng tôi về cách chế tác truyền
thống: “Đất đem về được đập nhỏ,
rưới nước vừa đủ, trùm ủ một đêm.
Hôm sau, đất được trộn với cát mịn
nhào nhuyễn. Các nghệ nhân nắn
và tạo hình gốm hoàn toàn bằng
tay, không dùng bàn xoay như những
trường phái gốm khác”. Người làng
gốm Bàu Trúc vẫn giữ cách làm gốm
nguyên sơ của mình từ bao đời. Đầu
Gốm Bàu Trúc
Vẻ đẹp độc đáo
từ đôi bàn tay
Cặp chum vợ chồng